floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Centaurea hyalolepis
 
Malabadi / Silvan / Diyarbakır - Temmuz 2021 © Serdar Ölez
Centaurea hyalolepisCentaurea hyalolepisCentaurea hyalolepisCentaurea hyalolepis
Gözlem bildir
Belhok
Asteraceae / Centaurea / Centaurea hyalolepis
mapmapmap
Belhok (Centaurea hyalolepis) Papatyagiller (Asteraceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir.  300-600 m yükseklikler arasında; çayırlık alanlarda yayılış gösterir. 


Bilimsel olarak Centaurea hyalolepis Boiss. şeklinde tanımlanır.

Centaurea etimolojisi

Centaurea cins adı Latincede `yüz` anlamına gelen centum kelimesi ile `altın` anlamına gelen aurum kelimesinin birleşiminden türetilmiştir; cinsin ilk tür örneğinin parlak sarı çiçeklerine işaret eder. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Boiss. kısaltması bilim insanı Pierre Edmond Boissier (1810-1885) için kullanılmıştır; Boissier İsviçreli botanikçi, kâşif ve matematikçidir; Türkiye´den ve birçok başka ülkeden ve bölgeden bitki örnekleri toplamıştır; çok sayıda bitki cinsini ilk defa Boissier tanımlamıştır.

Morfoloji


20-80 cm boylanabilen, tek yıllık veya iki yıllık bir türdür; Centaurea iberica ile benzerlikler gösterir. Gövde taban yakınından ard arda dallanmıştır, dallar genellikle terminal kapitulum ile sonlanır. Yapraklar seyrek tüylüdür; alt kısımlardakiler saplı, sığ tüysü bölmeli, tüysü parçalı veya lirat formdadır, 6 çifte kadar küçük dişli mızraksı yanal dilimleri bulunur; orta kısımdakiler benzer fakat sapsızdır, yanal dilimleri de daha az sayıdadır; üst yapraklar bölünmemiş ancak dişlidir. Çiçeklenme mayıs-temmuz ayları arasında gerçekleşir. İnvolukrum yumurta biçimli veya fincan şeklinde ve C. ibericaya göre daha küçüktür. Filarilerin kenarlarında şeffaf bir zar vardır ve uç kısmında saman rengi sivri birer diken bulunur; dikenler involukruma neredeyse dik açıda ve 10-25 mm boydadır; diken tabanında dikencik yoktur veya çok kısadır. Çiçekler sarı renktedir. Sert kabuklu meyveler 2.5-3 mm uzunluktadır; papus 2.5-3 mm uzunluktadır.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Centaurea hyalolepisMalabadi / Silvan / Diyarbakır
Temmuz 2021 ©Serdar Ölez
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Centaurea türleri: C.acicularis, C.aegialophila, C.aggregata, C.akmanii, C.aksoyi, C.aladaghensis, C.albiflora, C.albonitens, C.amaena, C.amanicola, C.amanosensis, C.antalyensis, C.anthemifolia, C.antiochia, C.antitauri, C.aphrodisea, C.arenaria, C.arifolia, C.armena, C.athoa, C.aucheri, C.austroanatolica, C.aytugiana, C.aziziana, C.babylonica, C.balsamita, C.baseri, C.behen, C.bingoelensis, C.bruguierana, C.cadmea, C.calcitrapa, C.calolepis, C.cankiriensis, C.carduiformis, C.cariensiformis, C.cariensis, C.cassia, C.cataonica, C.chaldaeorum, C.cheirolepidoides, C.cheirolopha, C.chrysantha, C.consanguinea, C.coronopifolia, C.cuneifolia, C.davisii, C.deflexa, C.demirizii, C.depressa, C.derderiifolia, C.dichroa, C.diffusa, C.doddsii, C.drabifolia, C.drabifolioides, C.dursunbeyensis, C.elazigensis, C.ensiformis, C.ertugruliana, C.fenzlii, C.foliosa, C.gigantea, C.glabroauriculata, C.glastifolia, C.goksivriensis, C.gulissashvilii, C.hakkariensis, C.halophila, C.handelii, C.haradjianii, C.haussknechtii, C.helenioides, C.hermannii, C.hierapolitana, C.hyalolepis, C.iberica, C.inermis, C.inexpectata, C.isaurica, C.jacea, C.kaynakiae, C.kilaea, C.kirmacii, C.kizildaghensis, C.kochiana, C.kotschyi, C.kurdica, C.lanigera, C.laxa, C.leptophylla, C.longifimbriata, C.luschaniana, C.lycaonica, C.lycia, C.lycopifolia, C.lydia, C.macrocephala, C.macroptilon, C.malatyensis, C.marashica, C.mersinensis, C.nallihanensis, C.nemecii, C.nerimaniae, C.nigrescens, C.nivea, C.nydeggeri, C.obtusifolia, C.ochrocephala, C.odyssei, C.oltensis, C.olympica, C.pamphylica, C.paphlagonica, C.patula, C.persica, C.pestalozzae, C.phrygia, C.pichleri, C.pinetorum, C.polyclada, C.polypodiifolia, C.pseudokotschyi, C.pseudoreflexa, C.pseudoscabiosa, C.pterocaula, C.ptosimopappa, C.ptosimopappoides, C.pulchella, C.reflexa, C.regia, C.reuteriana, C.rhizantha, C.rhizocalathium, C.rigida, C.rupestris, C.sakariyaensis, C.salicifolia, C.saligna, C.salonitana, C.sclerolepis, C.scopulorum, C.sennikoviana, C.sericea, C.serpentinica, C.sieheana, C.sipylea, C.sivasica, C.solstitialis, C.sosnowskyi, C.spectabilis, C.spicata, C.spinosa, C.stapfiana, C.stereophylla, C.stevenii, C.subcordata, C.szovitsiana, C.tardiflora, C.thracica, C.tomentella, C.tossiensis, C.tuzgoluensis, C.ulrichiorum, C.urvillei, C.vanensis, C.vermiculigera, C.virgata, C.wagenitzii, C.werneri, C.wiedemanniana, C.yaltirikii, C.yozgatensis, C.zarrei, C.zeybekii, C.ziganensis




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Çeviri: Ölez S., 2021)
  2. Ateş, R. (2019). Adıyaman Bölgesi̇nde Yeti̇şen Centaurea, Cyanus, Psephellus Ci̇nsleri̇ne Ai̇t Türler Üzeri̇nde Morfoloji̇k Ve Pali̇noloji̇k Araştırmalar [Tez]. Bartin Üni̇versi̇tesi̇ Fen Bi̇li̇mleri̇ Ensti̇tüsü Orman Mühendi̇sli̇ği̇ Anabi̇li̇m Dalı.
  3. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  4. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  5. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  6. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)