floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Centaurea consanguinea
 
Deveci / Karakoçan / Elâzığ - Temmuz 2021 © Serdar Ölez
Centaurea consanguineaCentaurea consanguineaCentaurea consanguineaCentaurea consanguineaCentaurea consanguineaCentaurea consanguineaphotos
Gözlem bildir
Tezdüğme
Asteraceae / Centaurea / Centaurea consanguinea
mapmapmapmapmapmapmap
Tezdüğme (Centaurea consanguinea) Papatyagiller (Asteraceae) ailesinden endemik bir türdür. Türkiye'de Güney Marmara, Orta Karadeniz, Orta Kızılırmak, Yukarı Fırat, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 1600 m yükseklikler arasında; bozkırlar, kuru ve taşlık yamaçlarda yetişirler.


Bilimsel olarak Centaurea consanguinea DC. şeklinde tanımlanır.

Centaurea etimolojisi

Centaurea cins adı Latincede `yüz` anlamına gelen centum kelimesi ile `altın` anlamına gelen aurum kelimesinin birleşiminden türetilmiştir; cinsin ilk tür örneğinin parlak sarı çiçeklerine işaret eder.

consanguinea etimolojisi

Consanguinea Latincede (consanguinĕus) `ortak, bir, eş´ anlamına gelen con- öneki ile `soy, kan´ anlamına gelen sanguis kelimesinin birleşiminden türetilmiştir. Aynı kandan; aynı ebeveyn veya atadan gelen, özellikle aynı babadan farklı anneden gelen anlamındadır. Tür adı olarak taşıdığı anlam bilinmemektedir.  Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. DC. kısaltması bilim insanı Augustin Pyramus de Candolle (1778-1841) için kullanılmıştır; Candolle İsviçreli bir botanikçidir

Morfoloji


35-70 cm boylanabilen, çok yıllık, tabandan itibaren sık dallanmış, otsu bir türdür. Yapraklar hafifçe örümcek ağsı dokuyla kaplıdır, neredeyse tüysüzdür; alt ve orta yapraklar birbirinden ayrık birkaç şeritsi dilimlerle tüysü yapıdadır, dilimler 1-3 mm geniş genişliktedir; üst yapraklar basittir. Çiçeklenme haziran-ağustos ayları arasında gerçekleşir. Kapitulum dalların uç kısmında, genellikle 2-3 çiçeğin bir arada olduğu demetler halindedir. İnvolukrum 8-9 x 3-5 mm boyutlarda, dikdörtgenimsi veya iğsidir. Tırnaklar geniş, beyaz veya saman rengidir, bazen üzerlerinde kahverengi veya eflatun bir nokta bulunabilir; her bir yanında 1.5-2 mm uzunluğunda dikensi uçlu 9-13 kirpik bulunur. Çiçekler 5-7 adet arasında ve erdişidir, eflatun renktedir. Sert kabuklu meyveler 3-3.5 mm uzunluktadır; papus 1-2 mm uzunluktadır.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Centaurea consanguineaDeveci / Karakoçan / Elâzığ
Temmuz 2021 ©Serdar Ölez
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan diğer Centaurea türleri: C.acicularis, C.aegialophila, C.aggregata, C.akmanii, C.aksoyi, C.aladaghensis, C.albiflora, C.albonitens, C.amaena, C.amanicola, C.amanosensis, C.antalyensis, C.anthemifolia, C.antiochia, C.antitauri, C.aphrodisea, C.arenaria, C.arifolia, C.armena, C.athoa, C.aucheri, C.austroanatolica, C.aytugiana, C.aziziana, C.babylonica, C.balsamita, C.baseri, C.behen, C.bingoelensis, C.bruguierana, C.cadmea, C.calcitrapa, C.calolepis, C.cankiriensis, C.carduiformis, C.cariensiformis, C.cariensis, C.cassia, C.cataonica, C.chaldaeorum, C.cheirolepidoides, C.cheirolopha, C.chrysantha, C.consanguinea, C.coronopifolia, C.cuneifolia, C.davisii, C.deflexa, C.demirizii, C.depressa, C.derderiifolia, C.dichroa, C.diffusa, C.doddsii, C.drabifolia, C.drabifolioides, C.dursunbeyensis, C.elazigensis, C.ensiformis, C.ertugruliana, C.fenzlii, C.foliosa, C.gigantea, C.glabroauriculata, C.glastifolia, C.goksivriensis, C.gulissashvilii, C.hakkariensis, C.halophila, C.handelii, C.haradjianii, C.haussknechtii, C.helenioides, C.hermannii, C.hierapolitana, C.hyalolepis, C.iberica, C.inermis, C.inexpectata, C.isaurica, C.jacea, C.kaynakiae, C.kilaea, C.kirmacii, C.kizildaghensis, C.kochiana, C.kotschyi, C.kurdica, C.lanigera, C.laxa, C.leptophylla, C.longifimbriata, C.luschaniana, C.lycaonica, C.lycia, C.lycopifolia, C.lydia, C.macrocephala, C.macroptilon, C.malatyensis, C.marashica, C.mersinensis, C.nallihanensis, C.nemecii, C.nerimaniae, C.nigrescens, C.nivea, C.nydeggeri, C.obtusifolia, C.ochrocephala, C.odyssei, C.oltensis, C.olympica, C.pamphylica, C.paphlagonica, C.patula, C.persica, C.pestalozzae, C.phrygia, C.pichleri, C.pinetorum, C.polyclada, C.polypodiifolia, C.pseudokotschyi, C.pseudoreflexa, C.pseudoscabiosa, C.pterocaula, C.ptosimopappa, C.ptosimopappoides, C.pulchella, C.reflexa, C.regia, C.reuteriana, C.rhizantha, C.rhizocalathium, C.rigida, C.rupestris, C.sakariyaensis, C.salicifolia, C.saligna, C.salonitana, C.sclerolepis, C.scopulorum, C.sennikoviana, C.sericea, C.serpentinica, C.sieheana, C.sipylea, C.sivasica, C.solstitialis, C.sosnowskyi, C.spectabilis, C.spicata, C.spinosa, C.stapfiana, C.stereophylla, C.stevenii, C.subcordata, C.szovitsiana, C.tardiflora, C.thracica, C.tomentella, C.tossiensis, C.tuzgoluensis, C.ulrichiorum, C.urvillei, C.vanensis, C.vermiculigera, C.virgata, C.wagenitzii, C.werneri, C.wiedemanniana, C.yaltirikii, C.yozgatensis, C.zarrei, C.zeybekii, C.ziganensis




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Çeviri: Ölez S., 2021)
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)