floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Salvia candidissima
 
Turnadere / Pülümür / Tunceli - Haziran 2022 © Serdar Ölez
Salvia candidissimaSalvia candidissimaSalvia candidissimaSalvia candidissimaSalvia candidissima
Gözlem bildir
Galabor
Lamiaceae / Salvia / Salvia candidissima
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Galabor (Salvia candidissima) Ballıbabagiller (Lamiaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 190-800 m yükseklikler arasında; kayalık volkanik ve kireçtaşı yamaçlar, tebeşir tepeler, tarla kenarlarında gözlemlenebilir.

Bilimsel olarak Salvia candidissima Vahl şeklinde tanımlanır.

Salvia etimolojisi

Salvia Latincede 'kendini iyi ve sağlıklı hissetmek, sağlık, iyileşmek' anlamına gelen salvere sözcüğünden türetilmiştir; ayrıca salus 'sağlık, refah, refah veya kurtuluş' anlamındadır; bitkinin iyileştirici özelliklerine atıfta bulunur. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Vahl kısaltması bilim insanı Martin (Henrichsen) Vahl (1749-1804) için kullanılmıştır.

Morfoloji


30-60 cm boylanabilen, çok yıllık otsu bir türdür. Gövdeler yukarıdan dallanmış, cılız tüylü veya uzun karışık tüylerle kaplıdır; altta birkaç sapsız salgılı, üstte yoğun cılız tüylü veya salgılı-kabarcıklıdır. Yapraklar basit, dikdörtgenimsi veya genişçe yumurtamsı, 2.5-10 x 1-9 cm, havlı veya yoğun yünlü, bütün kenarlı gibi veya düzensiz dişli ve taban kalpsi veya yuvarlağımsıdır; yaprak sapı 3-11 cm uzunluktadır. Çiçek durumu birleşik salkımdır, sıklıkla sarımsı-yeşil halka dizilimli çiçek durumu 2-6 çiçeklidir ve halkalar birbirinden ayrıktır. Brakteler yumurtamsı-sivri uçlu, 4-10 x 3-6 mm´dir. Çiçek sapı 2-4 mm uzunluktadır. Çanak borumsu-çan şeklinde, 12-15 mm uzunluktadır, meyvede 18 mm´ye kadar uzar ve genişler, yoğun cılız tüylü veya salgılı-kabarcıklıdır; üst dudak 3 yakın içbüküm dikensi uçlu dişlidir. Taç beyaz veya beyaz ve sarı dudaklı, 22-27 mm; tüp ~ 12 mm, şişkin, kepekli; üst dudak kuvvetle oraksıdır. Sert kabuklu küçük meyve yuvarlağımsı üç köşeli, yumurta biçimli, ~ 3 x 2.5 mm boyutlardadır. İki alttürü bulunmaktadır:



listMaplistPiclist

Gözlemler


Salvia candidissimaTurnadere / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Serdar Ölez
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan diğer S. candidissima taksonları: Salvia candidissima subsp. candidissima, Salvia candidissima subsp. occidentalis
Türkiye´de doğal yayılan diğer Salvia türleri: S.absconditiflora, S.adenocaulon, S.adenophylla, S.aethiopis, S.albimaculata, S.amplexicaulis, S.anatolica, S.aramiensis, S.argentea, S.aristata, S.atropatana, S.aucheri, S.aytachii, S.ballsiana, S.blepharochlaena, S.brachyantha, S.bracteata, S.cadmica, S.caespitosa, S.candidissima, S.cassia, S.cedronella, S.ceratophylla, S.cerino-pruinosa, S.chionantha, S.chrysophylla, S.cilicica, S.cyanescens, S.dichroantha, S.divaricata, S.dorystaechas, S.ekimiana, S.eriophora, S.ertekinii, S.euphratica, S.forskahlei, S.freyniana, S.frigida, S.fruticosa, S.glutinosa, S.halophila, S.haussknechtii, S.hedgeana, S.heldreichiana, S.huberi, S.hydrangea, S.hypargeia, S.indica, S.kronenburgii, S.kurdica, S.limbata, S.longipedicellata, S.macrochlamys, S.macrosiphon, S.marashica, S.microstegia, S.modesta, S.montbretii, S.multicaulis, S.napifolia, S.nemorosa, S.nutans, S.nydeggeri, S.odontochalmys, S.pachystachys, S.palaestina, S.pilifera, S.pinnata, S.pisidica, S.poculata, S.pomifera, S.potentillifolia, S.pseudeuphratica, S.quezelii, S.recognita, S.reeseana, S.rosifolia, S.russellii, S.sclarea, S.sericeotomentosa, S.siirtica, S.smyrnaea, S.spinosa, S.staminea, S.suffruticosa, S.syriaca, S.tchihatcheffii, S.tigrina, S.tobeyi, S.tomentosa, S.trichoclada, S.verbenaca, S.vermifolia, S.verticillata, S.virgata, S.viridis, S.viscosa, S.wiedemannii, S.xanthocheila, S.yosgadensis
Türkiye'de gözlemlenebilecek bazı diğer Salvia türleri: S.microphylla, S.splendens




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Kısım çevirisi: Ölez S., 2023)
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)