floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Euphorbia milii
 
Akçakoca / Düzce - Ekim 2018 © Serdar Ölez
Euphorbia miliiEuphorbia miliiEuphorbia miliiEuphorbia miliiEuphorbia miliiEuphorbia miliiphotos
Gözlem bildir
İsa Çalısı
Euphorbiaceae / Euphorbia / Euphorbia milii
map
İsa Çalısı (Euphorbia milii) Türkiye´de doğal kaydı bulunmayan egzotik bir türdür; doğal yayılış bölgesi dışına çıkarılarak Türkiye'ye getirilerek ekilmiş veya dikilmiştir; Türkiye'de doğal ortamda çoğalmaz, ancak insan eliyle yetiştirilebilir. Sadece Madagaskar`da doğal olarak gelişmekte, tüm dünyada süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir.

Türkçe literatürde genellikle İsa Çalısı olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde kaynana sopası veya dikenli taç olarak bilinir. Bilimsel olarak Euphorbia milii Des Moul. şeklinde tanımlanır.

Euphorbia etimolojisi

Yunan fizikçisi Euphorbos, kaktüs benzeri bir bitkiden bahsederek güçlü bir müshil olarak kullanıldığını yazmıştır; Numidia Kralı II.Juba MS 12`de bu bitkiye Euphorbos adını vermiştir; 1753`te bu bitkiyi de içeren tüm cins Euphorbia olarak adlandırılmıştır.

milii etimolojisi

Milii adı Baron Milius'a ithafen adlandırılmıştır. Baron Milius 1818-1821 yılları arasında Madagaskar açıklarındaki Fransız sömürgesi Rèunion Adası valisidir; 1821`de Fransa`ya geri dönerken beraberinde getirdiği sütleğen türü onun adıyla anılmaktadır.

Morfoloji


90 cm kadar boylanabilen, çok yıllık, odunsu bir sütleğen türüdür. Gövde belli-belirsiz 3-5 köşeli, yoğun iğne dikenlidir. Yapraklar gövde uç kısmında, ardışık dizili; stipül 1-1.3 cm diken şeklinde; yaprak sapı ~yok; aya ters yumurtamsı, dikdörtgenimsi veya ters mızraksı, 1.5-5 × 0.8-1.8 cm, taban dışbükey, sapa doğru iç bükey, tam kenarlı, uç kısım yuvarlaktır. Çiçeklenme bütün yıl; siyatiyumlar birleşik talkımlarda, çiçek kümesi sapı 4-7 cm; siyatofiller 2, böbrek şeklinde, 8-10 × 12-14 mm, genellikle parlak kırmızı, uç yuvarlak; involukrum çan şeklinde, 3-4 × 3.5-4 mm; beze 5, böbreksi, sarı-kırmızı; erkek çiçekler çok sayıda; brakteol şeritsi, ucu cılız tüylü; ovaryum pürüzsüz, tüysüz, genellikle involukrum içine gömülü; tepecik 2 parçalıdır. Meyve kapsül, 3 bölmeli, yumurta biçimli, 3.5 × 4 mm, pürüzsüz ve tüysüz; tohumlar yumurta biçimli, 2.5 × 2 mm, gri kahverengi, yüzeyi ağsı dokudadır ve ibik yoktur.

listMaplistPiclist

Gözlemler


Euphorbia miliiYaşamkent / Çankaya / Ankara
Ağustos 2021 ©Figen Balamur Uğur
Euphorbia miliiAkçakoca / Düzce
Ekim 2018 ©Serdar Ölez
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan diğer Euphorbia türleri: E.acanthothamnos, E.agraria, E.aleppica, E.altissima, E.amygdaloides, E.anacampseros, E.apios, E.arguta, E.arvalis, E.aulacosperma, E.austroanatolica, E.barrelieri, E.belgradica, E.cassia, E.chaborasia, E.chamaesyce, E.characias, E.cheiradenia, E.condylocarpa, E.coniosperma, E.craspedia, E.cyparissias, E.davisii, E.dendroides, E.denticulata, E.dimorphocaulon, E.djimilensis, E.epithymoides, E.eriophora, E.erubescens, E.erythrodon, E.esula, E.exigua, E.falcata, E.fistulosa, E.forsskalii, E.gaillardotii, E.glareosa, E.grisophylla, E.haussknechtii, E.helioscopia, E.herniariifolia, E.heteradena, E.heterophylla, E.hierosolymitana, E.hirsuta, E.humifusa, E.iberica, E.illirica, E.isaurica, E.kotschyana, E.lagascae, E.lathyris, E.ledebourii, E.lucida, E.macrocarpa, E.macroceras, E.macroclada, E.maculata, E.marschalliana, E.microsphaera, E.myrsinites, E.nutans, E.oblongata, E.oblongifolia, E.orientalis, E.oxyodonta, E.palustris, E.pannonica, E.paralias, E.peplis, E.peplus, E.pestalozzae, E.petiolata, E.petrophila, E.phymatosperma, E.physocaulos, E.pisidica, E.platyphyllos, E.prostrata, E.rhabdotosperma, E.rhytidosperma, E.rigida, E.salicifolia, E.sanasunitensis, E.schottiana, E.segetalis, E.seguieriana, E.serpens, E.sintenisii, E.smirnovii, E.spinosa, E.squamosa, E.stricta, E.szovitsii, E.taurinensis, E.terracina, E.thompsonii, E.valerianifolia, E.wittmannii
Türkiye'de gözlemlenebilecek bazı diğer Euphorbia türleri: E.hypericifolia, E.marginata, E.pulcherrima, E.tirucalli




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)