floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Euphorbia grisophylla
 
Pülümür / Tunceli - Haziran 2022 © Salih Usta
Euphorbia grisophyllaEuphorbia grisophylla
Gözlem bildir
Dizsütleğeni
Euphorbiaceae / Euphorbia / Euphorbia grisophylla
mapmapmapmap
Dizsütleğeni (Euphorbia grisophylla) Sütleğengiller (Euphorbiaceae) ailesinden endemik bir türdür. Türkiye'de Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Hakkari alt bölgelerinde yayılış göstermektedir. 1700-3080 m yükseklikler arasında; kurak kayalı mağmatik ve kireçtaşlı yamaçlar ve çağıllıklarda gözlemlenebilir.

Bilimsel olarak Euphorbia grisophylla M.L.S.Khan şeklinde tanımlanır.

Euphorbia etimolojisi

Yunan fizikçisi Euphorbos, kaktüs benzeri bir bitkiden bahsederek güçlü bir müshil olarak kullanıldığını yazmıştır; Numidia Kralı II.Juba MS 12`de bu bitkiye Euphorbos adını vermiştir; 1753`te bu bitkiyi de içeren tüm cins Euphorbia olarak adlandırılmıştır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. M.L.S.Khan kısaltması bilim insanı Mohammed L.S. Khan (1924-) için kullanılmıştır.

Morfoloji


Az miktarda veya yaygın havlı-cılız tüylü veya neredeyse tüysüz, çok yıllık bir türdür. Gövdeler birkaç tane, 70 cm´ye kadar boyda, sıklıkla basit, odunsu köksaptan yükselen şekilde ve tabanda belirgin pulsudur. Sap yaprakları gri-yeşil, neredeyse sapsız, dikdörtgenimsi, mızraksı veya genişçe yumurtamsı, 2.5-7 x 1-3 cm, keskin veya küt uçlu, tam kenarlı, sıklıkla belirgin yanal damarlıdır. Işınsal yapraklar yumurtamsı-mızraksı, genişçe yumurtamsı veya yumurtamsı eşkenar dörtgen biçimlidir. İkincil ışınsal yapraklar yumurtamsı-üçgensi veya yuvarlağımsı, 0.8-2.7 x 0.8-3 cm, taban kesik veya sığ kalpsidir ve başlangıçta sarımsı renktedir. Işınlar ( 4- ) 5 adettir, nadiren çatalanır; yaprak koltuğunda genellikle yoktur. Meyve üç loblu, 5-7 mm çapta, konik-silindirik siğillerle kaplıdır ve tüysüzdür. Tohumlar genişçe yumurta biçimli, 4 mm, pürüzsüz yüzeyli ve gridir.



listMaplistPiclist

Gözlemler


Euphorbia grisophyllaPülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Salih Usta
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan diğer Euphorbia türleri: E.acanthothamnos, E.agraria, E.aleppica, E.altissima, E.amygdaloides, E.anacampseros, E.apios, E.arguta, E.arvalis, E.aulacosperma, E.austroanatolica, E.barrelieri, E.belgradica, E.cassia, E.chaborasia, E.chamaesyce, E.characias, E.cheiradenia, E.condylocarpa, E.coniosperma, E.craspedia, E.cyparissias, E.davisii, E.dendroides, E.denticulata, E.dimorphocaulon, E.djimilensis, E.epithymoides, E.eriophora, E.erubescens, E.erythrodon, E.esula, E.exigua, E.falcata, E.fistulosa, E.forsskalii, E.gaillardotii, E.glareosa, E.grisophylla, E.haussknechtii, E.helioscopia, E.herniariifolia, E.heteradena, E.heterophylla, E.hierosolymitana, E.hirsuta, E.humifusa, E.iberica, E.illirica, E.isaurica, E.kotschyana, E.lagascae, E.lathyris, E.ledebourii, E.lucida, E.macrocarpa, E.macroceras, E.macroclada, E.maculata, E.marschalliana, E.microsphaera, E.myrsinites, E.nutans, E.oblongata, E.oblongifolia, E.orientalis, E.oxyodonta, E.palustris, E.pannonica, E.paralias, E.peplis, E.peplus, E.pestalozzae, E.petiolata, E.petrophila, E.phymatosperma, E.physocaulos, E.pisidica, E.platyphyllos, E.prostrata, E.rhabdotosperma, E.rhytidosperma, E.rigida, E.salicifolia, E.sanasunitensis, E.schottiana, E.segetalis, E.seguieriana, E.serpens, E.sintenisii, E.smirnovii, E.spinosa, E.squamosa, E.stricta, E.szovitsii, E.taurinensis, E.terracina, E.thompsonii, E.valerianifolia, E.wittmannii
Türkiye'de gözlemlenebilecek bazı diğer Euphorbia türleri: E.hypericifolia, E.marginata, E.milii, E.pulcherrima, E.tirucalli




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Kısım çevirisi: Ölez S., 2023)
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)