floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Euphorbia maculata
 
Kemer / Antalya - Ağustos 2020 © Serdar Ölez
Euphorbia maculataEuphorbia maculataEuphorbia maculataEuphorbia maculataEuphorbia maculata
Gözlem bildir
Benlisütleğen
Euphorbiaceae / Euphorbia / Euphorbia maculata
mapmap
Benlisütleğen (Euphorbia maculata) Sütleğengiller (Euphorbiaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de sadece Adana alt bölgesinde doğal yayılış göstermektedir. Kumlu toprakların hâkim olduğu doğal habitatlarda ve yol kenarı gibi antropojen alanlarda yetişebilir. Bu özelliği nedeniyle, anavatanı olan Kuzey Amerika’da kültürü yapılarak yol kenarı ve yerleşim alanlarının peyzajında sıklıkla kullanılmaktadır.

Bilimsel olarak Euphorbia maculata L. şeklinde tanımlanır.

Euphorbia etimolojisi

Yunan fizikçisi Euphorbos, kaktüs benzeri bir bitkiden bahsederek güçlü bir müshil olarak kullanıldığını yazmıştır; Numidia Kralı II.Juba MS 12`de bu bitkiye Euphorbos adını vermiştir; 1753`te bu bitkiyi de içeren tüm cins Euphorbia olarak adlandırılmıştır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


Tek yıllık otsu bir bitkidir. Gövdesi yatık, 10-50 cm boyunda, genellikle kırmızımsı, tabandan dallanmış ve tüylüdür. Yaprakları eliptik-oblong ile şeritsi-oblong arasında, 4-9 × 1.5-4 mm ebatlarında ve ortası genellikle morumsu lekelidir. Muhtemelen bu leke nedeniyle türe Türkçe “benli (lekeli) sütleğen” ismi verilmiştir. Çiçekleri başlangıçta beyazdır, ancak sonradan hızla kırmızımsı-pembeye dönüşür. Meyveleri üç köşeli, yumurtamsı, 1.5-2 × 1.5-2 mm ebatlarında ve basık tüylüdür. Tohumları dört köşeli, yumurtamsı ve 0.5-0.8 × 0.4-0.6 mm ebatlarındadır.



listMaplistPiclist

Gözlemler


Euphorbia maculataKemer / Antalya
Ağustos 2020 ©Serdar Ölez
Euphorbia maculataKüre / Kastamonu
Ekim 2022 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan diğer Euphorbia türleri: E.acanthothamnos, E.agraria, E.aleppica, E.altissima, E.amygdaloides, E.anacampseros, E.apios, E.arguta, E.arvalis, E.aulacosperma, E.austroanatolica, E.barrelieri, E.belgradica, E.cassia, E.chaborasia, E.chamaesyce, E.characias, E.cheiradenia, E.condylocarpa, E.coniosperma, E.craspedia, E.cyparissias, E.davisii, E.dendroides, E.denticulata, E.dimorphocaulon, E.djimilensis, E.epithymoides, E.eriophora, E.erubescens, E.erythrodon, E.esula, E.exigua, E.falcata, E.fistulosa, E.forsskalii, E.gaillardotii, E.glareosa, E.grisophylla, E.haussknechtii, E.helioscopia, E.herniariifolia, E.heteradena, E.heterophylla, E.hierosolymitana, E.hirsuta, E.humifusa, E.iberica, E.illirica, E.isaurica, E.kotschyana, E.lagascae, E.lathyris, E.ledebourii, E.lucida, E.macrocarpa, E.macroceras, E.macroclada, E.maculata, E.marschalliana, E.microsphaera, E.myrsinites, E.nutans, E.oblongata, E.oblongifolia, E.orientalis, E.oxyodonta, E.palustris, E.pannonica, E.paralias, E.peplis, E.peplus, E.pestalozzae, E.petiolata, E.petrophila, E.phymatosperma, E.physocaulos, E.pisidica, E.platyphyllos, E.prostrata, E.rhabdotosperma, E.rhytidosperma, E.rigida, E.salicifolia, E.sanasunitensis, E.schottiana, E.segetalis, E.seguieriana, E.serpens, E.sintenisii, E.smirnovii, E.spinosa, E.squamosa, E.stricta, E.szovitsii, E.taurinensis, E.terracina, E.thompsonii, E.valerianifolia, E.wittmannii
Türkiye'de gözlemlenebilecek bazı diğer Euphorbia türleri: E.candelabrum, E.hypericifolia, E.ingens, E.marginata, E.milii, E.pulcherrima, E.tirucalli




Kaynaklar
  1. Sağıroğlu, M. & Karaduman, D. (2020). Euphorbia maculata’nın (Euphorbiaceae) Türkiye korolojisi. Türler ve Habitatlar 1(2): 53–57.
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)