floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Euphorbia herniariifolia
 
Çakırkaya / Pülümür / Tunceli - Haziran 2022 © Serdar Ölez
Euphorbia herniariifoliaEuphorbia herniariifoliaEuphorbia herniariifoliaEuphorbia herniariifoliaEuphorbia herniariifolia
Gözlem bildir
Boncuksütleğeni
Euphorbiaceae / Euphorbia / Euphorbia herniariifolia
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Boncuksütleğeni (Euphorbia herniariifolia) Sütleğengiller (Euphorbiaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Orta Kızılırmak, Yukarı Fırat, Antalya, Adana, Orta Fırat alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 50-3050 m yükseklikler arasında; kaya çatlaklarında, taşlık yamaçlar ve döküntülerde, sıklıkla kozalalı orman kuşaklarında ve taşlık bozkırlarda gözlenebilir.

Bilimsel olarak Euphorbia herniariifolia Willd. şeklinde tanımlanır.

Euphorbia etimolojisi

Yunan fizikçisi Euphorbos, kaktüs benzeri bir bitkiden bahsederek güçlü bir müshil olarak kullanıldığını yazmıştır; Numidia Kralı II.Juba MS 12`de bu bitkiye Euphorbos adını vermiştir; 1753`te bu bitkiyi de içeren tüm cins Euphorbia olarak adlandırılmıştır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Willd. kısaltması bilim insanı Carl Ludwig Willdenow (1765-1812) için kullanılmıştır.

Morfoloji


Yere yayılı gelişen, çok yıllık bir türdür; genişlemesini odunsu kökünden uzanan küçük köklerden yükselen dallanmış gövdelerle gerçekleştirir; yüzeyler az derecede kısa havlı veya tüysüz dumanlıdır. Gövde kısmındaki, ışınsal ve ikincil ışınsal yapraklar yuvarlağımsı, ters yumurtamsı veya yumurtamsı formda ve 2-10 x 2-8 mm boyutlrdadır; kısaca saplı, küt veya sivrimsi uçlu ve tam kenarlıdır. Birincil ışınlar 2-4 adettir ve 1-3 kat çatallanır; bazen bulunmaz. Yaprak koltuğundaki ışınlar 0-1 adettir. Beze orta veya uzun boynuzludur. Meyve 3-4 mm çapta ve üç lobludur ; her kapakta 2 paralel kanat bulunur; yüzey pürüzsüzdür. Tohumlar yumurta biçimli-silindirik formda ve 2.5-3 mm uzunluktadır; yüzeyler sığ ve düzensiz oluklu ve çukur noktalıdır; soluk gri renktedir, girintiler sıklıkla daha koyudur; karunkula terminal ve koniktir.
Türkiye´de iki doğal taksonu bulunmaktadır.
E. herniariifolia var. herniariifolia: az derecede kısa havlıdır.
E. herniariifolia var. glaberrima: tüysüzdür.



listMaplistPiclist

Gözlemler


Euphorbia herniariifoliaPülümür / Tunceli
Haziran 2023 ©Serdar Ölez
Euphorbia herniariifoliaÇakırkaya / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Serdar Ölez
Euphorbia herniariifoliaPülümür / Tunceli
Mayıs 2020 ©Metin Armağan
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan diğer E. herniariifolia taksonları: Euphorbia herniariifolia var. glaberrima, Euphorbia herniariifolia var. herniariifolia
Türkiye´de doğal yayılan diğer Euphorbia türleri: E.acanthothamnos, E.agraria, E.aleppica, E.altissima, E.amygdaloides, E.anacampseros, E.apios, E.arguta, E.arvalis, E.aulacosperma, E.austroanatolica, E.barrelieri, E.belgradica, E.cassia, E.chaborasia, E.chamaesyce, E.characias, E.cheiradenia, E.condylocarpa, E.coniosperma, E.craspedia, E.cyparissias, E.davisii, E.dendroides, E.denticulata, E.dimorphocaulon, E.djimilensis, E.epithymoides, E.eriophora, E.erubescens, E.erythrodon, E.esula, E.exigua, E.falcata, E.fistulosa, E.forsskalii, E.gaillardotii, E.glareosa, E.grisophylla, E.haussknechtii, E.helioscopia, E.herniariifolia, E.heteradena, E.heterophylla, E.hierosolymitana, E.hirsuta, E.humifusa, E.iberica, E.illirica, E.isaurica, E.kotschyana, E.lagascae, E.lathyris, E.ledebourii, E.lucida, E.macrocarpa, E.macroceras, E.macroclada, E.maculata, E.marschalliana, E.microsphaera, E.myrsinites, E.nutans, E.oblongata, E.oblongifolia, E.orientalis, E.oxyodonta, E.palustris, E.pannonica, E.paralias, E.peplis, E.peplus, E.pestalozzae, E.petiolata, E.petrophila, E.phymatosperma, E.physocaulos, E.pisidica, E.platyphyllos, E.prostrata, E.rhabdotosperma, E.rhytidosperma, E.rigida, E.salicifolia, E.sanasunitensis, E.schottiana, E.segetalis, E.seguieriana, E.serpens, E.sintenisii, E.smirnovii, E.spinosa, E.squamosa, E.stricta, E.szovitsii, E.taurinensis, E.terracina, E.thompsonii, E.valerianifolia, E.wittmannii
Türkiye'de gözlemlenebilecek bazı diğer Euphorbia türleri: E.hypericifolia, E.marginata, E.milii, E.pulcherrima, E.tirucalli




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Kısım çevirisi: Ölez S., 2023)
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)