floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Linum mucronatum
 
Sungurlu / Çorum - Haziran 2020 © Mustafa Gökmen
Linum mucronatumLinum mucronatumLinum mucronatumLinum mucronatumLinum mucronatumLinum mucronatumphotos
Gözlem bildir
Sarıketen
Linaceae / Linum / Linum mucronatum
mapmapmapmapmapmapmapmapmap
Sarıketen (Linum mucronatum) Ketengiller (Linaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Yukarı Fırat, Yukarı Murat-Van, Antalya, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 500–1000 m yükseklikler arasında; kalkerli bozkırlar, dağetekleri, nadas tarlalar ve yol kenarlarnda gözlemlenebilir.

Bilimsel olarak Linum mucronatum Bertol. şeklinde tanımlanır.

Linum etimolojisi

Linum Yunancada `keten bitkisi` anlamına gelen linon kelimesinden türetilmiştir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Bertol. kısaltması bilim insanı Antonio Bertoloni (1775-1868) için kullanılmıştır; Bertoloni (1775-1868) İtalyan bir bitki bilimcidir.

Morfoloji


5-30 cm boylanabilen, otsu veya altı odunsu ve üstü otsu, çok yıllık bir bitkidir; yüzeyler ± dumanlıdır ve genellikle tüysüzdür. Çiçekli dallar çizgili fakat pürüzsüzdür. Orta sap yaprakları 1-3 cm uzunlukta ve dikdörtgenimsi,dikdörtgenimsi-mızraksı veya şeritsi, uç kısmı keskin veya sivridir, genellikle 1 damarlı ve stipular salgılıdır. Dip kısımda rozet yapraklar yoktur, veya çiçeklenme zamanı birkaç yaprak olabilir. Talkım 3 veya daha çok çiçeklidir, sıklıkla (en azından meyve zamanı) genişçe yayılı dallar oluşturur. Çanak 6-13 mm boyda, mızraksı, şeritsi-mızraksı veya nadiren yumurtamsı formda ve sivri uçludur; sıklıkla omurgalıdır; kenarlar zarsı ve ± salgılı-kirpiklidir. Taç 15-28 mm çaptadır, sarı veya kayısı-sarı renktedir, sıklıkla dip kısmı eflatundur. Kapsül 5-6 mm; gaga (dar uç kısım) 1 mm´dir. Türkiye´de farklı takonları gözlenmiştir.

1. bitki tabanda belirgin çalımsıdır; alt yapraklar küçük, ispatula biçimli ve yoğun kiremitimsi görünümdedir; taç kayısı sarısı renktedir ...subsp. mucronatum

1. bitki otsudur; alt yapraklar üst yapraklara benzemez; taç açık sarı renktedir, dip kısım eflatun olabilir.

2. çanak 7-13 mm; yapraklar 2-7 mm genişliktedir, bitkinin üst kısımlarında sıklıkla daha geniştir; talkım 3-çok çiçekli ve seyrektir; taç 20-28 mm çaptadır, dip kısım eflatun olabilir.

3. gövdeler düzdür; yapraklar dikdörtgenimsi ve keskin uçludur; talkım çatallıdır; taç tamamen sarıdır; çanak kapsülün ~ 1.5 katıdır ...subsp. orientale

3. gövdeler genellikle kıvrımlıdır; yapraklar dikdörtgenimsi, ters yumurtamsı veya şeritsi-dikdörtgenimsidir, genellikle birdenbire sivri uçludur; talkım genişçe çatallıdır; taçın dip kısmı eflatun olabilir; çanak kapsülün ~ 2 katıdır ...subsp. armenum

2. çanak 6-8 mm boydadır; yapraklar 1-1.5 mm genişlikte, şeritsi ve kenarları içeriye kıvrıkdır; talkım 3-7-çiçekli ve yoğundur; taç 15-20 mm ve tamamen sarıdır ...subsp. gypsicola

4. yapraklar tüysüzdür ...var. gypsicola

4. yapraklar kabarcıklı-kısa havlıdır ...var. papilliferum



listMaplistPiclist

Gözlemler


Linum mucronatumKeskin / Kırıkkale
Mayıs 2024 ©Serdar Ölez
Linum mucronatumTurnadere / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Serdar Ölez
Linum mucronatumSungurlu / Çorum
Haziran 2020 ©Mustafa Gökmen
Linum mucronatumPülümür / Tunceli
Mayıs 2020 ©Metin Armağan
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan L. mucronatum taksonları: Linum mucronatum subsp. armenum, Linum mucronatum subsp. gypsicola, Linum mucronatum subsp. gypsicola var. gypsicola, Linum mucronatum subsp. gypsicola var. papilliferum, Linum mucronatum subsp. mucronatum, Linum mucronatum subsp. orientale
Türkiye´de doğal yayılan Linum türleri: L.annotinum, L.arboreum, L.aretioides, L.aroanium, L.austriacum, L.bienne, L.boissieri, L.cariense, L.catharticum, L.ciliatum, L.corymbulosum, L.densiflorum, L.empetrifolium, L.ertugrulii, L.flavum, L.hirsutum, L.hypericifolium, L.kaynakiae, L.maritimum, L.meletonis, L.mucronatum, L.nervosum, L.nodiflorum, L.obtusatum, L.olympicum, L.pamphylicum, L.persicum, L.peyronii, L.pubescens, L.punctatum, L.seljukorum, L.strictum, L.tauricum, L.tenuifolium, L.tmoleum, L.triflorum, L.trigynum, L.unguiculatum, L.usitatissimum, L.vanense, L.virgultorum, L.vuralianum
Gözlem bildirilen diğer Linum türleri: L.grandiflorum




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Kısım çevirisi: Ölez S., 2023)
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)