floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Matthiola trojana
 
Bu tür için henüz fotoğraf bulunmamaktadır
Gözlem bildir
Kazdağışebboyu
Brassicaceae / Matthiola / Matthiola trojana
mapmap
Kazdağışebboyu (Matthiola trojana) Turpgiller (Brassicaceae) ailesinden endemik bir türdür. Türkiye'de sadece Güney Marmara alt bölgesinde yayılış göstermektedir. 1550-1600 m yükseklikler arasında; karaçam ormanlarındaki taşlık-kayalık yamaçlarda gözlemlenebilir.

Bilimsel olarak Matthiola trojana Dirmenci, Satıl & Tümen şeklinde tanımlanır. Kısaltmalar arasında yer alan & işareti, bu bilim insanlarının bitki hakkındaki makaleyi birlikte yayınladılarını belirtir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Dirmenci kısaltması bilim insanı Tuncay Dirmenci (2005) için kullanılmıştır. Satıl kısaltması bilim insanı Fatih Satıl (2006) için kullanılmıştır. Tümen kısaltması bilim insanı Gülendam Tümen (2006) için kullanılmıştır.

Morfoloji


Kümeler halinde gelişen çok yıllık, yapraksız saplardan oluşan, tabanı odunsu bir türdür. Gövde dik veya dar açılı yükselir, (2–) 3–9 cm, dallanmaz, yıldızsı ve ağaçsı tüylüdür, seyrek veya yoğun küçük sarımsı salgılıdır. Dip yapraklar (8–) 10–30 (−40) × 1–4.5 mm, dış hatları şeritsi-mızraksı veya mızraksı, derin tüysü loblu veya derin tüysü parçalı, keskin veya küt uçlu, yıldızsı ve ağaçsı tüylü ve küçük sarımsı salgılı, yanal loblar üçgen biçimli veya mızraksı, en çok 4 mm. Çiçek durumu salkım, en çok 5 cm, 3–10 çiçekli. Çiçek sapı kısa, meyze zamanı 4 mm´ye kadar uzun. Çanak yapraklar 8–11 × 1.5–2 mm, dikdörtgenimsi, keskin veya küt uçlu, dışta kalan çanak yapraklar kesecikli, yıldızsı tüylü ve seyrek küçük sarımsı salgılı, kenarlar 0.1–0.2 mm ince ve kuru zarlı . Taç yapraklar pembemsi veya eflatunumsu, sıklıkla kuruyunca kahverengimsi, 14–18 × 3–5 mm, tüysüz, ters yumurtamsı, yuvarlağımsı veya nadiren hafifçe ucu girintili, açıkça dalgalı ve bazen içe doğru kıvrık. Uzun karpelli meyve (silikva) (30–) 35–70 × 1.4–1.6 mm, silindirik, yayılı, oraksı, yıldızsı tüylü ve küçük sarımsı salgılı. Tepecik 0.5 mm´ye kadar, meyveden daha dar, boynuzlar yok veya mevcutsa 0.5 mm´den daha fazla değil, kapaklar belirgin tek damarlı. tohumlar 2–2.5 × 1–1.2 mm, dikdörtgenimsi, kanatlı, kahverengimsi.

Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan diğer Matthiola türleri: M.anchoniifolia, M.fruticulosa, M.incana, M.longipetala, M.montana, M.odoratissima, M.ovatifolia, M.sinuata, M.tricuspidata, M.trojana




Kaynaklar
  1. Dirmenci, T. & Satil, Fatih & Tümen, Gülendam. (2006). A new species of Matthiola R. Br. (Brassicaceae) from Turkey. Botanical Journal of the Linnean Society. 151. 431 - 435. 10.1111/j.1095-8339.2006.00518.x.
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)