floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Lathyrus gorgoni
 
Samandağ / Hatay - Mart 2022 © Serdar Ölez
Lathyrus gorgoniLathyrus gorgoniLathyrus gorgoni
Gözlem bildir
İmirdik
Fabaceae / Lathyrus / Lathyrus gorgoni
mapmapmapmapmapmapmap
İmirdik (Lathyrus gorgoni) Baklagiller (Fabaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Asıl Ege, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir.  Deniz seviyesi ile l070 m yükseklikler arasında; mısır ve nadas tarlaları, ıslak çayırlıklar ve hendeklerde gözlenebilirler. 

Bilimsel olarak Lathyrus gorgoni Parl. şeklinde tanımlanır.

Lathyrus etimolojisi

Lathyrus Yunancada `çok´ anlamına gelen la öneki ile `şehvetli, tutkulu´ anlamına gelen thyros kelimesinin birleşiminden türetilmiştir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Parl. kısaltması bilim insanı Filippo Parlatore (1816-1877) için kullanılmıştır; Parlatore İtalyan bir botanikçidir.

Morfoloji


Yayılarak veya sürünücü/tırmanıcı formda 20-60 cm boylanabilen, tüysüz, tek yıllık, otsu bir türdür. Gövdeler kanatlıdır; kanatlar gövde kadar geniştir. Orta ve üst yapraklar çoğunlukla 3 parçalı sülük taşır; yaprakçıklar 1 çifttir, eliptik-mızraksı veya şeritsi-mızraksı formda ve 30-70 x 3-15 mm boyutlardadır; stipül yumurtamsı-mızraksı veya mızraksıdır, yarı-oksudur ve gövdenin 2-3 kat genişliğindedir. Çiçeklenme nisan-haziran ayları arasında gerçekleşir. Çiçek kurulu sapı 1 çiçeklidir ve en çok yapraklar kadar uzundur. Çanak 7-9 mm uzunluktadır, çiçek zamanı yaygın, meyve zamanı büküktür; dişler yaklaşık olarak eşittir, hemen hemen mızraksı ve sivri uçludur, tüpün 2-3 kat uzunluğundadır. Taç açık kızıl-turuncu portakal rengidir ve 15-18 mm uzunluktadır; kayıkçık soluktur; kanatlar hemen hemen ters yumurtamsı-dikdörtgenimsi formdadır. Baklamsı meyve dikdörtgenimsi-şeritsi formda ve 35-47 x 8-9 mm uzunluktadır, üst dikiş yeri kısaca 3-omurgalıdır, genellikle ± geriye doğru kıvrımlıdır; kapaklar az-çok miktarda sapsız bezelerle noktalıdır veya tüysüzdür veya bazen basık-cılız tüylüdür; boyuncuk 7-9 mm uzunluktadır. Tohumlar 5-8 adettir, pürüzsüz yüzeyli ve 4-5 mm boyutlardadır. Türkiye΄de 2 alttürü gözlenmektedir, ayrım anahtarı şöyledir:

L. gorgoni var. gorgoni: baklamsı meyve kapakları tüysüzdür.

L. gorgoni var. gorgoni: baklamsı meyve kapakları basık cılız tüylüdür.



listMaplistPiclist

Gözlemler


Lathyrus gorgoniSamandağ / Hatay
Mart 2022 ©Serdar Ölez

IUCN Kırmızı Liste Kategorisi


IUCNIUCNrIUCNcat
DÜŞÜK RİSKLİ / LEAST CONCERN
Bu tür geniş yayılışlıdır ve nüfusu yüksektir. Yakın gelecekte tükenme riski bulunmamaktadır.
Nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerin kırmızı listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından hazırlanmaktadır.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan diğer L. gorgoni taksonları: Lathyrus gorgoni var. gorgoni, Lathyrus gorgoni var. pilosus
Türkiye´de doğal yayılan diğer Lathyrus türleri: L.annuus, L.aphaca, L.armenus, L.atropatanus, L.aureus, L.belinensis, L.bitlisicus, L.blepharicarpus, L.boissieri, L.brachypterus, L.cassius, L.chloranthus, L.chrysanthus, L.cicera, L.cilicicus, L.clymenum, L.cyaneus, L.czeczottianus, L.digitatus, L.elongatus, L.gloeosperma, L.gorgoni, L.grandiflorus, L.haussknechtii, L.hierosolymitanus, L.hirsutus, L.inconspicuus, L.incurvus, L.karsianus, L.laxiflorus, L.layardii, L.libani, L.lycicus, L.marmoratus, L.niger, L.nissolia, L.nivalis, L.ochrus, L.pallescens, L.palustris, L.phaselitanus, L.pratensis, L.pseudocicera, L.roseus, L.rotundifolius, L.satdaghensis, L.sativus, L.saxatilis, L.setifolius, L.spathulatus, L.sphaericus, L.stenolobus, L.stenophyllus, L.sylvestris, L.tauricola, L.trachycarpus, L.tuberosus, L.tukhtensis, L.undulatus, L.variabilis, L.venetus, L.vernus, L.vinealis, L.woronowii




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Kısım çevirisi: Ölez S., 2022)
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)