Lathyrus cicera

Karaşar / Beypazarı / Ankara - Mayıs 2020 © Mustafa Gökmen

Gözlem bildir

Colban

Fabaceae / Lathyrus / Lathyrus cicera

Colban (Lathyrus cicera) Baklagiller (Fabaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 5-2000 m yükseklikler arasında; meşe çalılıkları, kızılçam ormanları, taşlık yamaçlar, üzüm bağları, mısır ve nadas tarlalarında yetişirler.

Bilimsel olarak Lathyrus cicera L. şeklinde tanımlanır. Lathyrus Yunancada `çok´ anlamına gelen la öneki ile `şehvetli, tutkulu´ anlamına gelen thyros kelimesinin birleşiminden türetilmiştir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji

15-50 cm boylanabilen, tek yıllık, otsu bir türdür. Gövdeler tüysüz veya bazen ± cılız tüylüdür. Orta ve üst yapraklar basit veya 3 parçalı sülüklüdür; yaprakçıklar 1 çift, 15-95 x 1-9 mm boyutlarda, şeritsi veya şeritsi-mızraksı, nadiren hemen hemen eliptik formdadır; stipül yumurtamsı-mızraksı, sivri uçlu, yarı oksu tabanlıdır, bu taban genellikle gövdesinden 2-3 kat daha geniştir. Çiçeklenme Nisan-Mayıs aylarında gerçekleşir; çiçek kümesi sapı tek çiçeklidir ve yaprakların yarısı kadar uzundur; çanak 7-9 mm uzunluktadır; çanak dişler yaklaşık olarak eşit boyda, mızraksı ve kısaca sivri uçludur, tüpe dik veya hafifçe geniş açılıdır ve tüpten 2-3 kat kadar daha uzundur; taç kiremit-kırmızı renkte ve 12-16 mm boydadır; kanatlar her zaman ters yumurtamsı formdadır. Baklamsı meyve dikdörtgenimsi ve 25-40 x 8-10.5 mm boyutlardadır, genellikle beze noktaları yoktur, kenarlar uçta dışbükey yaprak sapına doğru iç bükey kavislidir, üst dikiş yeri düz ve 2 dar yanal omurgalıdır; tohumlar 3-5 adet, pürüzsüz yüzeyli ve 5-6 mm boyutlardadır.

listMap

Gözlemler

Korucuk / Milas / Muğla
Nisan 2025 ©Serdar Ölez Lathyrus cicera

Çipideresi / Keskin / Kırıkkale
Mayıs 2024 ©Serdar Ölez Lathyrus cicera

IUCN Kırmızı Liste Kategorisi

DÜŞÜK RİSKLİ / LEAST CONCERN
Bu tür geniş yayılışlıdır ve nüfusu yüksektir. Yakın gelecekte tükenme riski bulunmamaktadır.
Nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerin kırmızı listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından hazırlanmaktadır.

Benzer taxonlar

Türkiye´de doğal yayılan diğer Lathyrus türleri: L.annuus, L.aphaca, L.armenus, L.atropatanus, L.aureus, L.belinensis, L.bitlisicus, L.blepharicarpus, L.boissieri, L.brachypterus, L.cassius, L.chloranthus, L.chrysanthus, L.cicera, L.cilicicus, L.clymenum, L.cyaneus, L.czeczottianus, L.digitatus, L.elongatus, L.gloeosperma, L.gorgoni, L.grandiflorus, L.haussknechtii, L.hierosolymitanus, L.hirsutus, L.inconspicuus, L.incurvus, L.karsianus, L.laxiflorus, L.layardii, L.libani, L.lycicus, L.marmoratus, L.niger, L.nissolia, L.nivalis, L.ochrus, L.pallescens, L.palustris, L.phaselitanus, L.pratensis, L.pseudocicera, L.roseus, L.rotundifolius, L.satdaghensis, L.sativus, L.saxatilis, L.setifolius, L.spathulatus, L.sphaericus, L.stenolobus, L.stenophyllus, L.sylvestris, L.tauricola, L.trachycarpus, L.tuberosus, L.tukhtensis, L.undulatus, L.variabilis, L.venetus, L.vernus, L.vinealis, L.woronowii

Kaynaklar

Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press.
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Sayfaya atıf metni: Lathyrus cicera. florꜳnatolica içinde. Erişim tarihi Haziran 20, 2025, Erişim adresi http://www.floranatolica.com/eukaria/gui/species.php?ID=Lathyrus-cicera
Manifesto: Floranatolica sayfaları amatör bir grup tarafından derlenir hazırlanır; mekânlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler. Floranatolica, bitki gözlemlerini kaydedip organize edebileceğiniz ve diğer gözlemciler ve araştırmacılar ile paylaşabileceğiniz bir platform sağlar. Floranatolica ayrıca gezip gördüğünüz yerlerin parkur, yorum ve gözlemlerini paylaşabileceğiniz bir platformdur. Dileyen herkes Floranatolica'ya gönüllü katkı sağlayabilir. Floranatolica tüm doga yürüyüşçülerini, bitki gözlemcilerini, mantar toplayıcılarını, orman ve park korucularını, ekolojistleri ve doğa tutkunlarını bu amaçla yurttaş bilgin olmaya davet eder; ayrıca tüm bilim insanlarını da gözlemlerini erişilebilir ve sistematik platformlarda paylaşmaya davet eder. Floranatolica biyo-coğrafyamızda tanımlanabilen/keşfedilen tüm verilerin toplumun ortak değeri olduğuna, bu değerin tanınması ve anlaşılması ile onu koruma isteğinin belirgin olarak artacağına inanır. floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz. Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile yayınlanmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir. Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz. Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.

Lathyrus etimolojisi

Morfoloji

Gözlemler

IUCN Kırmızı Liste Kategorisi