floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Alkanna hirsutissima
 
Belkıs / Nizip / Gaziantep - Mart 2022 © Serdar Ölez
Alkanna hirsutissimaAlkanna hirsutissimaAlkanna hirsutissima
Gözlem bildir
Tüylü havacıva
Boraginaceae / Alkanna / Alkanna hirsutissima
mapmapmap
Tüylü havacıva (Alkanna hirsutissima) Hodangiller (Boraginaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Yukarı Fırat, Orta Fırat alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 300-1000 m yükseklikler arasında; kuru taşlık yamaçlar, bozkırlar, mırıs tarlaları ve üzüm bağlarında gözlenebilir.

Bilimsel olarak Alkanna hirsutissima (Bertol.) A.DC. şeklinde tanımlanır.

Alkanna etimolojisi

Alkanna cins adı 1400´lerin ortalarında gövdesi veya kökü boya maddesi olarak kullanılan ve Ortacağ Latincesinde alcannetta olarak bilinen bitki adından türetilmiştir; alcannetta ise Arapça `kına´ anlamına gelen al-ḥanna veya al-ḥinnā kelimesinden türetilmiştir; cinsin bazı türlerinin kökünden elde edilen kırmızı boyaya atıfta bulunur. Parantez içerisindeki kısaltmalar bu taksonu ilk yayınlayan kişiyi/kişileri, parantez dışındakiler ise ilk yayın ardından bu taksona revizyon yapan kişi/kişileri belirtir. Bertol. kısaltması bilim insanı Antonio Bertoloni (1775-1868) için kullanılmıştır; Bertoloni (1775-1868) İtalyan bir bitki bilimcidir. A.DC. kısaltması bilim insanı Alphonse Louis Pierre Pyramus de Candolle (1806-1893) için kullanılmıştır.

Morfoloji


10-30 cm boylanabilen, çok yıllık, otsu bir türdür; yoğun ve salgısız havlı tüylerle kaplıdır, ayrıca çok sayıda 1-3 mm uzunlukta kıllı tüyler bulunur. Dip ve sap yaprakları şeritsi-mızraksı formda ve 1-5 x 0.3-1 cm boyutlardadır, keskin uçludur. Çiçeklenme nisan-ağustos ayları arasında gerçekleşir; talkım çiçek kurulu meyve döneminde 10-15 cm boya ulaşır. Brakte şeritsi formda ve 1-2 x 0.2-0.5 cm boyutlardadır, keskin veya sivri uçludur. Çanak çiçek aşamasında 5-7 mm, meyve aşamasında ~ 8 mm boydadır. Taç 7-10 mm çaptadır; her bir petalin ayası ise 5-9 mm çaptadır; başlangıçta, en azından tomurcuk aşamasında sarı, daha sonra sıklıkla mavi benekli veya tamamen parlak mavi renktedir. Sert kabuklu küçük meyve 3.5-5 mm çaptadır, yüzey girintili ve ağsı dokudadır; gaga (dar uç kısım) hafifçe aşağı bükülmüştür.



listMaplistPiclist

Gözlemler


Alkanna hirsutissimaBelkıs / Nizip / Gaziantep
Mart 2022 ©Serdar Ölez
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan diğer Alkanna türleri: A.amana, A.areolata, A.attilae, A.aucheriana, A.cappadocica, A.confusa, A.cordifolia, A.dumanii, A.froedinii, A.haussknechtii, A.hirsutissima, A.hispida, A.incana, A.kotschyana, A.macrophylla, A.macrosiphon, A.malatyana, A.megacarpa, A.milliana, A.mughlae, A.oreodoxa, A.orientalis, A.pamphylica, A.phrygia, A.pinardii, A.primuliflora, A.pseudotinctoria, A.punctulata, A.saxicola, A.sieheana, A.stribrnyi, A.sumbulii, A.tinctoria, A.trichophila, A.tubulosa, A.verecunda, A.viscidula




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)