floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Achillea arabica
 
Şampaşakaraderbendi / Pülümür / Tunceli - Haziran 2022 © Mustafa Gökmen
Achillea arabicaAchillea arabicaAchillea arabicaAchillea arabica
Gözlem bildir
Hanzabel
Asteraceae / Achillea / Achillea arabica
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Hanzabel (Achillea arabica) Papatyagiller (Asteraceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 350-3450 m yükseklikler arasında; kozalaklı ağaçlardan oluşan ormanlarda, bozkırlar, kuru çayırlıklar, taşlık yamaçlar ve nadas tarlalarında gözlemlenebilir.

Achillea arabica Türkçede Hanzabel olarak adlandırılır. Bilimsel olarak Achillea arabica Kotschy şeklinde tanımlanır.

arabica etimolojisi

Arabica Latincede `Arabistana özgü, Arabistan ile ilgili` anlamına gelir; türün yayılış alanı veya ilk tür örneğinin toplandığı bölgeye işaret eder.

Kotschy etimolojisi

Bilimsel adlandırmada kullanılan Kotschy kısaltması, türün Carl Georg Theodor Kotschy (1813–1866) tarafından yayınlandığını belirtir; Kotschy Avusturyalı botanikçi ve kaşiftir; araştırmalarında büyük miktarda bitki örneği toplamıştır, ayrıca bazıları bilim dünyası için yeni olan kırk meşe türünü de tanımlamıştır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Kotschy kısaltması bilim insanı Carl Georg Theodor Kotschy (1813-1866) için kullanılmıştır; Kotschy Avusturyalı bir botanikçi ve kaşiftir

Morfoloji


10-100 cm boylanabilen bir türdür. Gövdeler silindirik, boylamasına şeritli ve ± yoğun yayılı-havlıdır. Yapraklar gevşekçe veya ± yoğun cılız tüylü, 2-3 kat derin tüysüdür; gövde kısmındakiler dip yapraklara benzer. Orta gövde kısmındaki yapraklar şeritsi veya şeritsi-mızraksı, 2.5-12 x 0.5-2.5 cm boyutlardadır; birincil dilimler çok sayıdadır; en uçtaki dilimler sert kıllı veya şeritsi, keskin uçlu veya sivri uçlu ve 1-4 x 0.2-1 mm boyutlardadır. Kapitulum 30-200 adet ve daha fazladır, yalancı şemsiye çiçek durumu 2-10 cm genişlikte, çiçek kümesi sapı 0.5-4 mm uzunluktadır. İnvolukrum dikdörtgenimsi veya genişçe yumurta biçimli ve 3-4 x 2-3 mm boyutlardadır. Filariler yumurtamsı-üçgen biçimli veya dikdörtgenimsidir, ± küt uçlu, soluk ve havlıdır, içte kalanların uç kısmı ince ve kuru zarlıdir. Dilsi çiçekçikler 4-5 adte, altın sarı, 1-2 mm boydadır; tüpsü çiçekçikler 10-30 adettir.



listMaplistPiclist

Gözlemler


Achillea arabicaŞampaşakaraderbendi / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Mustafa Gökmen
Achillea arabicaGürün / Sivas
Ekim 2018 ©Selvinaz Gülçin Bozkurt vd.
Achillea arabicaKıbrıs / Mamak / Ankara
Aralık 2019 ©Serdar Aslan vd.
Achillea arabicaAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Achillea arabicaKurucaşile / Bartın
Aralık 2018 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Achillea arabicaPülümür / Tunceli
Mayıs 2020 ©Metin Armağan
Achillea arabicaPülümür / Tunceli
Aralık 2017 ©Ebru Yüce Babacan vd.
Benzer taxonlar
Achillea arabica eşisimleri/sinonimleri: Achillea biebersteinii
Türkiye´de doğal yayılan Achillea türleri: A.adeniae, A.aleppica, A.arabica, A.armenorum, A.baltae, A.biserrata, A.boissieri, A.brachyphylla, A.cappadocica, A.clypeolata, A.coarctata, A.cretica, A.crithmifolia, A.cucullata, A.cuneatiloba, A.falcata, A.filipendulina, A.formosa, A.fraasii, A.goniocephala, A.grandifolia, A.gypsicola, A.hamzaoglui, A.ketenoglui, A.kotschyi, A.latiloba, A.ligustica, A.lycaonica, A.magnifica, A.maritima, A.membranacea, A.millefolium, A.milliana, A.monocephala, A.multifida, A.nobilis, A.oligocephala, A.pannonica, A.phrygia, A.pseudoaleppica, A.salicifolia, A.santolinoides, A.schischkinii, A.setacea, A.sieheana, A.sintenisii, A.sipikorensis, A.sivasica, A.spinulifolia, A.tenuifolia, A.teretifolia, A.vermicularis




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Kısım çevirisi: Ölez S., 2023)
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)