İğneada / Kırklareli - Temmuz 2018 © Mustafa Gökmen

Gözlem bildir

İmparator mantarı

Amanitaceae / Amanita / Amanita caesarea

Sezar mantarı (Amanita caesarea) - (Amanitaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Batı ve Orta Karadeniz, Asıl Ege alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Kuzey Afrika´dan Güney Avrupa´ya uzanan, özellikle İtalya´da yoğunlaşan bir yayılış göstermektedir. Amanita caesarea mikorizaldir, yani bazı ağaçların kökleri ile simbiyotik yararlı bir ilişki oluşturur, ağaçlar veya ölü kütükler üzerinde değil, doğrudan toprakta yetişir.^[2]

Türkiye’de Göksü Vadisi, Şile ve Kandıra bölgelerinde bulunur. Kestane, meşe, ıhlamur ve az da olsa çam ormanlarında, ağaç dibinde açık alanda yetişir. Genellikle Eylül - Kasım ayları arasında hasat edilir.^[3]

Türkçe literatürde genellikle Sezar mantarı olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde gelin mantarı veya gelincik mantarı olarak bilinir. Bilimsel olarak Amanita caesarea (Scop.) Pers., 1801 şeklinde tanımlanır. Amanita eski Yunancada `mantar` anlamına gelen amanítēs kelimesinden türetilmiştir. Caesarea tür adı Romalı askeri ve politik lider Jül Sezar`a (Gaius Iulius Caesar, MÖ 140 - MÖ 85) ithafen adlandırılmıştır. Parantez içerisindeki kısaltmalar bu taksonu ilk yayınlayan kişiyi/kişileri, parantez dışındakiler ise ilk yayın ardından bu taksona revizyon yapan kişi/kişileri belirtir. Scop. kısaltması bilim insanı Joannes Antonius Scopoli (1723-1788) için kullanılmıştır; Scopoli Avusturyalı hekim ve doğa bilimcidir; Avusturya İmparatorluğunun Linnaeus´u olarak anılır.

Morfoloji

Şapka 6-18 cm çapında; turuncu renkte, nadiren düzensiz volva kalıntıları yapışmış şekilde; başlangıçta yarım küresel, sonraları daha yayvandır; gelişim ortamı tam gölge olmayan bireylerin şapkaları en az bir kenardan çatlaklıdır.
Lameller sarı - turuncu renktedir, yoğun dizilidir ve iç kenarları sapa bağlı değildir.
Sap 5-12 cm boyda ve 1.5-2.5 cm çapta; soluk veya yarı canlı turuncu renkte; sıklıkla mantar kılıfının kalıntıları ile kaplı; büyük, soluk turuncu yüzüklü; kese görünümlü beyaz volvalıdır.
Sporizi beyazdan açık sarıya yakın renklerde ve yoğundur
Sporlar ellipsoidal, 10–14 x 6–11µm boyutlarda; amiloid değildir (iyot ile kırmızı ve maviye boyanmaz).

listMap

Gözlemler

Türkiye´de doğal yayılan Amanita türleri: A.caesarea, A.muscaria, A.pantherina

Kaynaklar

Amanita Caesarea, Caesar's mushroom. (n.d.). Wildflowers, wild orchids, fungi, wildlife; nature books, reserves. https://www.first-nature.com/fungi/amanita-caesarea.php
Amanita Caesarea: The edible Caesar's mushroom. (n.d.). Mushroom Appreciation: Benefits Of The Natural World. https://www.mushroom-appreciation.com/amanita-caesarea.html
İmparator Mantarı ve Özellikleri. (2017, April 3). Doğal Mantarlar. https://www.dogalmantarlar.com/imparator-mantari-ve-ozellikleri/
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Manifesto: Tamamen amatör bir grup tarafından hazırlanan bu sayfalar mekanlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler. floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz. Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile yayınlanmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir. Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz. Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.

Amanita etimolojisi

caesarea etimolojisi

Scop. etimolojisi

Morfoloji

Gözlemler