Dardağan (Celtistournefortii) Kenevirgiller (Cannabaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 300-1500 m yüksekliklerde, açık taşlık alanlarda yetişir.
Türkçe literatürde genellikle Dardağan olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde çitlembik veya doğu çitlembiği olarak bilinir. Bilimsel olarak Celtistournefortii Lam. şeklinde tanımlanır.
Celtis etimolojisi
Celtis cins adı Afrika`da yetişen ve tatlı meyveleri olan bir ağacı tanımlamak için Pliny tarafından Naturalis Historia (M.S.79) adlı eserde bahsedilen Yunanca κηλτις sözcüğünden türetilmiştir; κηλτις `yenilebilir tatlı meyveli´ anlamında kullanılmıştır.
tournefortii etimolojisi
Tournefortii adı Joseph Pitton de Tournefort (1656-1708)`e ithafen adlandırılmıştır. Tournefort Paris'teki Jardin des Plantes'te Fransız botanik profesörüdür. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Lam. kısaltması bilim insanı Jean-Baptiste Pierre Antoine de Monet de Lamarck (1744-1829) için kullanılmıştır.
Morfoloji
Sürgünleri tüylü olan ve 6 metreye kadar boylanan çalı veya küçük ağaçlardır. Yapraklar 2-6 x 1,5-4,5 cm boyutlarında, boyu genişliğinin iki katından fazla uzun değil, geniş yumurtamsı; tabanı çoğu kez fazlasıyla çarpık, bazen hemen hemen yüreğimsi; sivri uçlu, kenarları testere dişli veya testere dişli-kertikli, dişler geniş ve kısa, çoğu kez seyrek bulunur. Üst yüz tüysüz, mat mavi veya mat mavi-yeşil, alt yüzü hafif tüylü ve daha açık renktedir. Çekirdekli sulu meyve sarı veya turuncu renkte, 9-12 mm çapındadır. Çiçek sapı kısa, 0,5-1,5(-2) cm uzunlukta, yaprak sapının ortalama iki katı kadar uzunluğundadır. Çekirdek (endokarp) nerdeyse pürüzsüz 4 çıkıntılıdır. Çiçeklenme zamanı mart-nisan aylarıdır
DÜŞÜK RİSKLİ / LEAST CONCERN Bu tür geniş yayılışlıdır ve nüfusu yüksektir. Yakın gelecekte tükenme riski bulunmamaktadır. Nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerin kırmızı listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından hazırlanmaktadır.
Akkemik, Ü. (Ed). 2018. Türkiye’nin Doğal-Egzotik Ağaç ve Çalıları. Orman Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara. 684s.
Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Kısım çevirisi: Ölez S., 2024)
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)