floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Celtis tournefortii
 
İdris Dağı / Kalecik / Ankara - Ekim 2015 © Serdar Ölez
Celtis tournefortiiCeltis tournefortiiCeltis tournefortiiCeltis tournefortiiCeltis tournefortiiCeltis tournefortiiphotos
Gözlem bildir
Dardağan
Cannabaceae / Celtis / Celtis tournefortii
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Dardağan (Celtis tournefortii) Kenevirgiller (Cannabaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 300-1500 m yüksekliklerde, açık taşlık alanlarda yetişir.

Türkçe literatürde genellikle Dardağan olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde çitlembik veya doğu çitlembiği olarak bilinir. Bilimsel olarak Celtis tournefortii Lam. şeklinde tanımlanır.

Celtis etimolojisi

Celtis cins adı Afrika`da yetişen ve tatlı meyveleri olan bir ağacı tanımlamak için Pliny tarafından Naturalis Historia (M.S.79) adlı eserde bahsedilen Yunanca κηλτις sözcüğünden türetilmiştir; κηλτις `yenilebilir tatlı meyveli´ anlamında kullanılmıştır.

tournefortii etimolojisi

Tournefortii adı Joseph Pitton de Tournefort (1656-1708)`e ithafen adlandırılmıştır. Tournefort Paris'teki Jardin des Plantes'te Fransız botanik profesörüdür. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Lam. kısaltması bilim insanı Jean-Baptiste Pierre Antoine de Monet de Lamarck (1744-1829) için kullanılmıştır.

Morfoloji


Sürgünleri tüylü olan ve 6 metreye kadar boylanan çalı veya küçük ağaçlardır. Yapraklar 2-6 x 1,5-4,5 cm boyutlarında, boyu genişliğinin iki katından fazla uzun değil, geniş yumurtamsı; tabanı çoğu kez fazlasıyla çarpık, bazen hemen hemen yüreğimsi; sivri uçlu, kenarları testere dişli veya testere dişli-kertikli, dişler geniş ve kısa, çoğu kez seyrek bulunur. Üst yüz tüysüz, mat mavi veya mat mavi-yeşil, alt yüzü hafif tüylü ve daha açık renktedir. Çekirdekli sulu meyve sarı veya turuncu renkte, 9-12 mm çapındadır. Çiçek sapı kısa, 0,5-1,5(-2) cm uzunlukta, yaprak sapının ortalama iki katı kadar uzunluğundadır. Çekirdek (endokarp) nerdeyse pürüzsüz 4 çıkıntılıdır. Çiçeklenme zamanı mart-nisan aylarıdır



listMaplistPiclist

Gözlemler


Celtis tournefortiiYassıcatepe / Gürün / Sivas
Mart 2024 ©Serdar Ölez
Celtis tournefortiiHıdırşeyh / Polatlı / Ankara
Nisan 2022 ©Serdar Ölez
Celtis tournefortiiAkçakese / Güdül / Ankara
Kasım 2021 ©Serdar Ölez
Celtis tournefortiiİdris Dağı / Kalecik / Ankara
Haziran 2016 ©Ahmet Demirtaş
Celtis tournefortiiKıbrıs / Mamak / Ankara
Haziran 2016 ©Fuat Turan
Celtis tournefortiiİdris Dağı / Kalecik / Ankara
Ekim 2015 ©Serdar Ölez
Celtis tournefortiiHüyük / Konya
Haziran 2014 ©Ahmet Demirtaş
Celtis tournefortiiKıbrıs / Mamak / Ankara
Aralık 2019 ©Serdar Aslan vd.
Celtis tournefortiiAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.

IUCN Kırmızı Liste Kategorisi


IUCNIUCNrIUCNcat
DÜŞÜK RİSKLİ / LEAST CONCERN
Bu tür geniş yayılışlıdır ve nüfusu yüksektir. Yakın gelecekte tükenme riski bulunmamaktadır.
Nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerin kırmızı listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından hazırlanmaktadır.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan diğer Celtis türleri: C.australis, C.caucasica, C.glabrata, C.tournefortii




Kaynaklar
  1. Akkemik, Ü. (Ed). 2018. Türkiye’nin Doğal-Egzotik Ağaç ve Çalıları. Orman Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara. 684s.
  2. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Kısım çevirisi: Ölez S., 2024)
  3. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  4. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  5. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  6. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)