floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Berberis vulgaris
 
Koca Gölü / Gerede / Bolu - Mayıs 2019 © Serdar Ölez
Berberis vulgarisBerberis vulgarisBerberis vulgarisBerberis vulgarisBerberis vulgarisBerberis vulgarisphotos
Gözlem bildir
Berberis
Berberidaceae / Berberis / Berberis vulgaris
mapmapmapmapmap
Berberis (Berberis vulgaris) Karamukgiller (Berberidaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 900-1500 m yüksekliklerde; taşlık yamaçlar ve ormanlık/çalılık alanlarda, sıklıkla hendek içlerinde görülür.

Türkçe literatürde genellikle Berberis olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde kadın tuzluğu veya karamuk olarak bilinir. Bilimsel olarak Berberis vulgaris L. şeklinde tanımlanır.

Berberis etimolojisi

Berberis cins adı Arapça ve Farsçada meyvesi yenen bir yaban bitkisini tanımlayan anbarbāris انبرباريس sözcüğünden alıntıdır.

vulgaris etimolojisi

Vulgaris Latince ´genel, alelade, sıradan´ anlamlarını taşır; türün geniş yayılışlı olduğu ve/veya diğer türlere göre daha sık görülebileceğini ifade eder. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


2 m kadar boylanabilen, kışın yapraklarını döken, çalı formlu odunsu bir türdür. Genç gövdeler sarı kabuklu ve siyah kovucukludur (lentisel); yaşlanan dallar kırmızı- kahverengine dönüşür ancak kovucuklar olduğu gibi kalırlar. Yapraklar dikenlerden daha uzunca; yumurtamsı-eliptik veya ters yumurtamsı; kenarlar inceden inceye dikenli (spinulose) veya bütün kenarlı (aynı çalıda dahi değişken); üst yüzey stomasızdır. Çiçeklenme dönemi Mayıs ayı civarı; çiçek durumu salkım 15-25 çiçekli; çanak yapraklar 6 tane; taç yapraklar 6 tane, sarı renkte; ercik 6 tanedir. Meyve silindirimsi şekilde, küçük, sulu, ekşi, başlangıçta yeşil olgunlaşınca kırmızı renktedir.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Berberis vulgarisAşağı Beyçayırı / Pınarbaşı / Kayseri
Nisan 2024 ©Serdar Ölez
Berberis vulgarisTurnadere / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Serdar Ölez
Berberis vulgarisDerindere / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Serdar Ölez
Berberis vulgarisKoca Gölü / Gerede / Bolu
Mayıs 2019 ©Serdar Ölez
Berberis vulgarisKoca Gölü / Gerede / Bolu
Mart 2019 ©Serdar Ölez
Berberis vulgarisODTÜ Kampüsü / Ankara
Eylül 2018 ©Serdar Ölez
Berberis vulgarisMilli Egemenlik Parkı / Ankara
Nisan 2011 ©Ahmet Demirtaş
Berberis vulgarisSeğmenler Parkı / Ankara
Ekim 2009 ©Ahmet Demirtaş
Berberis vulgarisGürün / Sivas
Ekim 2018 ©Selvinaz Gülçin Bozkurt vd.
Berberis vulgarisAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Berberis vulgarisKüre / Kastamonu
Ekim 2022 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan diğer Berberis türleri: B.crataegina, B.cretica, B.integerrima, B.julianae, B.vulgaris
Türkiye'de gözlemlenebilecek bazı diğer Berberis türleri: B.aquifolium, B.repens, B.veitchii




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Kısım çevirisi: Ölez S., 2024)
  2. Berberis. (2024). Nişanyan Sözlük. https://www.nisanyansozluk.com/kelime/berberis
  3. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  4. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  5. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  6. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)