floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Scorzonera tomentosa
 
Altınhüseyin / Pülümür / Tunceli - Eylül 2019 © Mustafa Gökmen
Scorzonera tomentosaScorzonera tomentosaScorzonera tomentosaScorzonera tomentosaScorzonera tomentosa
Gözlem bildir
Alabent
Asteraceae / Scorzonera / Scorzonera tomentosa
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Alabent (Scorzonera tomentosa) Papatyagiller (Asteraceae) ailesinden endemik bir türdür. Türkiye'de Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana alt bölgelerinde yayılış göstermektedir. 800-2600 m yükseklikler arasında; bozkırlar, kayalık yamaçlar ve uçurumlarda gözlemlenebilir.

Bilimsel olarak Scorzonera tomentosa L. şeklinde tanımlanır.

tomentosa etimolojisi

Tomentosa Latincede `kısmen veya tamamen kısa tüylerle kaplı` anlamına gelen tomentos kelimesinden türetilmiştir; bitkinin bir bölümünün veya tamamının tüylerle kaplı olduğuna işaret eder. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


19-40 cm boylanabilen, ± gürbüz ve dik gövdeli, çok yıllık bir türdür; kaba tüylüdür; köksap kalın ve silindiriktir. Dip ve alt gövde yapraklar tam kenarlı, 6-12 x 1-5 cm, mızraksı veya yumurtamsı, genişliğinin 2-6 katı kadar uzun, seyrek ülgerli-kaba tüylü veya yoğun kır tüylü ± yünlü , kenar sıklıkla kıkırdağımsı, bazen dalgalı; sap 0-5 cm. Üst gövde yaprakları sıklıkla alttakilerden daha geniş ve neredeyse sapsızdır. Kapitulum 4-10 veya daha çoktur ve 20-55 mm uzunluktadır. Dışta kalan filariler 17-19 mm, kılçıklı uçlu-mızraksıdır ve uzun karışık tüylerle kaplıdır; içte kalan 16-21 mm ve ülgerlidir. Çiçekler sarıdır. Sert kabuklu meyveler ~ l0 x 1 mm, tüysüz, kertik keskin uçlu, pürüzsüz veya siğilli; papus sarı veya kahverengimsi, tüyler tabana doğru kısa sakallı, nadiren sorguçlu tüylüdür.



listMaplistPiclist

Gözlemler


Scorzonera tomentosaAltınhüseyin / Pülümür / Tunceli
Eylül 2019 ©Mustafa Gökmen
Scorzonera tomentosaGürün / Sivas
Ekim 2018 ©Selvinaz Gülçin Bozkurt vd.
Scorzonera tomentosaReşadiye / Gürün / Sivas
Nisan 2017 ©Şükrü Karakuş vd.
Scorzonera tomentosaKıbrıs / Mamak / Ankara
Aralık 2019 ©Serdar Aslan vd.
Scorzonera tomentosaAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Scorzonera tomentosaPülümür / Tunceli
Aralık 2017 ©Ebru Yüce Babacan vd.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Scorzonera türleri: S.acantholimon, S.acuminata, S.ahmet-duranii, S.aksekiensis, S.amasiana, S.argyria, S.armeniaca, S.aucherana, S.boissieri, S.cana, S.cinerea, S.coriacea, S.davisii, S.dzhawakhetica, S.elata, S.eriophora, S.hieraciifolia, S.inaequiscapa, S.incisa, S.karabelensis, S.ketzkhovelii, S.kotschyi, S.lacera, S.laciniata, S.lasiocarpa, S.latifolia, S.longiana, S.mirabilis, S.mollis, S.papposa, S.parviflora, S.phaeopappa, S.pisidica, S.pseudolanata, S.pygmaea, S.renzii, S.rigida, S.sandrasica, S.seidlitzii, S.semicana, S.sericea, S.suberosa, S.sublanata, S.tomentosa, S.tuzgoluensis, S.ulrichii, S.veratrifolia, S.violacea, S.yildirimlii, S.zorkunensis




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Kısım çevirisi: Ölez S., 2023)
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)