floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Origanum acutidens
 
Ağaşenliği / Pülümür / Tunceli - Eylül 2019 © Mustafa Gökmen
Origanum acutidensOriganum acutidensOriganum acutidensOriganum acutidensOriganum acutidensOriganum acutidensphotos
Gözlem bildir
Zemul
Lamiaceae / Origanum / Origanum acutidens
mapmapmapmapmapmapmap
Zemul (Origanum acutidens) Ballıbabagiller (Lamiaceae) ailesinden endemik bir türdür. Türkiye'de Doğu Karadeniz, Yukarı Kızılırmak, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari alt bölgelerinde yayılış göstermektedir. 1000-3000 m yükseklikler arasında; kayalar, yamaçlar ve döküntü alanlarda gözlemlenebilir. 

Bilimsel olarak Origanum acutidens (Hand.-Mazz.) Ietsw. şeklinde tanımlanır.

Origanum etimolojisi

Origanum Latincede `dağ` anlamına gelen ogos kelimesi ile `parlaklık, aydınlık` anlamına gelen ganos kelimesinin birleşiminden türetilmiştir; dağların ışıltısı anlamındadır. Parantez içerisindeki kısaltmalar bu taksonu ilk yayınlayan kişiyi/kişileri, parantez dışındakiler ise ilk yayın ardından bu taksona revizyon yapan kişi/kişileri belirtir. Hand.-Mazz. kısaltması bilim insanı Heinrich Raphael Eduard Handel-Mazzetti (1882-1940) için kullanılmıştır; Handel-Mazzetti Avusturyalı bir botanikçidir Ietsw. kısaltması bilim insanı J.H. Ietswaart (1940-) için kullanılmıştır.

Morfoloji


50 cm kadar boylanablen çalımsı bir türdür; ± tüysüzdür. Dallar gövde başına 10 çifte kadar olabilir ve 15 cm´e kadar uzayabilir. Yapraklar neredeyse sapsız, yumurtamsı, 5-30 x 4-24 mm, küt uçlu ve dumanlıdır. Çiçek başı braktelerle beraber 10-35 x 10-30 mm boyutlardadır. Brakteler yuvarlağımsı, ters yumurtamsı veya eliptik, 7-22 x 6-20 mm, keskin veya küt uçlu, sarımsı-yeşil, nadiren eflatuna çalar renktedir. Halka dizilimli çiçek durumu 2-12 çiçeklidir. Çanak 5-7.5 mm; üst dudak yarıya kadar ± genişçe üçgen biçimli-yumurtamsı veya üçgen biçimli dişlidir; alt dudak ± üst dudak kadar uzundur ve ± üçgen biçimli, ± sivri uçlu dişlerden oluşur. Taç beyaz veya pembeye çalar pembe renkte ve 10-16 mm boyutlardadır. Üst sapçıklar 2 mm´ye, alttakiler 10 mm´ye kadar uzundur.



listMaplistPiclist

Gözlemler


Origanum acutidensDereboyu / Pülümür / Tunceli
Haziran 2023 ©Serdar Ölez
Origanum acutidensAğaşenliği / Pülümür / Tunceli
Eylül 2019 ©Mustafa Gökmen
Origanum acutidensPülümür / Tunceli
Mayıs 2020 ©Metin Armağan
Origanum acutidensPülümür / Tunceli
Aralık 2017 ©Ebru Yüce Babacan vd.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Origanum türleri: O.acutidens, O.amanum, O.bargyli, O.bilgeri, O.boissieri, O.brevidens, O.haussknechtii, O.husnucan-baseri, O.hypericifolium, O.laevigatum, O.leptocladum, O.majorana, O.minutiflorum, O.munzurense, O.onites, O.rotundifolium, O.saccatum, O.sipyleum, O.solymicum, O.syriacum, O.vogelii, O.vulgare, O.×




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Kısım çevirisi: Ölez S., 2023)
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)