Kalekaya / Onikişubat / Kahramanmaraş - Temmuz 2021 © Serdar Ölez

Gözlem bildir

Şebrek

Asteraceae / Lapsana / Lapsana communis

Şebrek (Lapsana communis) Papatyagiller (Asteraceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Antalya, Adana, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Alttürlerine bağlı olarak 100-2700 m yükseklikler arasında görülebilirler; tarım alanlarında, ormanlarda, çitlerde, yol kenarlarında, çorak arazilerde, çalılıklarda, ormanlık kenarına ve orman içi açıklıklarda yetişir.

Türkçe literatürde genellikle şebrek olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde memeotu olarak bilinir. Bilimsel olarak Lapsana communis L. şeklinde tanımlanır. Communis kelimesi Eski Latincede ‘ortaklaşa kullanılan, topluma ait, umumi’ anlamlarına gelen commoinis kelimesinden türetilmiştir. Commoinis Latinceye Öncel-Hint-Avrupa dillerinde aynı anlam ile kullanılan kom-moy-ni kelimesi değişerek taşınmıştır. Türün yaygın olarak görülmesine işaret eder. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji

10-125 cm boylanabilen, bir veya çok yıllık, otsu bir türdür. Yapraklar 10-150 x 10-70 mm boyutlardadır, değişik formlarda olabilirler: yumurtamsı ve dişli, geniş terminal loblu ve küçük yanal loblu lirat-sığ tüysü bölmeli, bazen mızraksı ve tam kenarlı; üst yapraklar sapsız veya kısaca saplıdır, alt yapraklar uzun saplıdır. Çiçeklenme genellikle haziran-ağustos (nadiren mayıs-ekim) ayları arasında gerçekleşir. Kapitulumlar az çok yalancı şemsiye görünümünde birleşik salkım kurullardadır. İnvolukrum 5-10 x 2-5 mm boyutlardadır; içte kalan brakteler şeritsi-dikdörtgenimsi ve az çok küt uçludur, meyve zamanı omurgalı dır; dışta kalan brakteler 0.5-1 mm boyutlarda ve az sayıdadır, yumurtamsı-mızraksı formdadır. Sert kabuklu meyveler 2.5-9 mm boyutlardadır, dışta kalanlar içtekilerden daha uzuncadır.

listMap

Gözlemler

Türkiye´de doğal yayılan L. communis taksonları: Lapsana communis subsp. adenophora, Lapsana communis subsp. intermedia, Lapsana communis subsp. intermedia var. aurantia, Lapsana communis subsp. intermedia var. intermedia, Lapsana communis subsp. pisidica
Türkiye´de doğal yayılan Lapsana türleri: L.communis, L.grandiflora

Kaynaklar

"Lapsana communis L. in Flora of North America @ efloras.org" eFlora. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA., 2006. Web. Erişim 2018.
"Meme Otu." Vikipedi: Özgür Ansiklopedi. Last modified September 10, 2009. https://tr.wikipedia.org/wiki/Meme_otu.
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Manifesto: Floranatolica sayfaları amatör bir grup tarafından derlenir hazırlanır; mekânlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler. Floranatolica, bitki gözlemlerini kaydedip organize edebileceğiniz ve diğer gözlemciler ve araştırmacılar ile paylaşabileceğiniz bir platform sağlar. Floranatolica ayrıca gezip gördüğünüz yerlerin parkur, yorum ve gözlemlerini paylaşabileceğiniz bir platformdur. Dileyen herkes Floranatolica'ya gönüllü katkı sağlayabilir. Floranatolica tüm doga yürüyüşçülerini, bitki gözlemcilerini, mantar toplayıcılarını, orman ve park korucularını, ekolojistleri ve doğa tutkunlarını bu amaçla yurttaş bilgin olmaya davet eder; ayrıca tüm bilim insanlarını da gözlemlerini erişilebilir ve sistematik platformlarda paylaşmaya davet eder. Floranatolica biyo-coğrafyamızda tanımlanabilen/keşfedilen tüm verilerin toplumun ortak değeri olduğuna, bu değerin tanınması ve anlaşılması ile onu koruma isteğinin belirgin olarak artacağına inanır. floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz. Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile yayınlanmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir. Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz. Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.

communis etimolojisi

Morfoloji

Gözlemler