floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Lamium macrodon
 
Bu tür için henüz fotoğraf bulunmamaktadır
Gözlem bildir
Balbaşı
Lamiaceae / Lamium / Lamium macrodon
mapmapmapmapmapmapmapmapmap
Balbaşı (Lamium macrodon) Ballıbabagiller (Lamiaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Orta Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Orta Kızılırmak, Yukarı Fırat, Yukarı Murat-Van, Adana, Orta Fırat alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Volkanik ve kireçtaşı yamaçlar ve taşlık alanlarda; 370-2300 m yükseltiler arasında gözlemlenebilir.

Bilimsel olarak Lamium macrodon Boiss. & Huet şeklinde tanımlanır.

Lamium etimolojisi

Lamium cins adı Latincede `ağzı açık` anlamına gelen lamia kelimesinden türetilmiştir; cinsin çiçeklerinin şeklini işaret eder. Kısaltmalar arasında yer alan & işareti, bu bilim insanlarının bitki hakkındaki makaleyi birlikte yayınladılarını belirtir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Boiss. kısaltması bilim insanı Pierre Edmond Boissier (1810-1885) için kullanılmıştır; Boissier İsviçreli botanikçi, kâşif ve matematikçidir; Türkiye´den ve birçok başka ülkeden ve bölgeden bitki örnekleri toplamıştır; çok sayıda bitki cinsini ilk defa Boissier tanımlamıştır.

Morfoloji


50 cm kadar boylanabilen tek yıllık otsu bir bitkidir. Gövde kesiti dört köşeli, yüzeyi havlı veya tüysüzdür. Yapraklar yumurtamsı-böbreksi ya da dairemsi formda ve genellikle 7-25 x 7-27 mm boyutlardadır; uç kısmı kalpsi veya küttür; kenarlar küt dişli, ikili küt dişli veya elsi lobludur. Yaprak sapı kısa, koyu yeşil ve narin tüylüdür. Çiçeklenme Şubat-Kasım ayları arasında gerçekleşir. Brakte yuvarlağımsı veya genişçe üçgen biçimli, tabanda sapı kavrayan şekilde ve 7-25 x 10-31 mm boyutlardadır. Çiçek kurulları halka dizilişli, 1-5 adet ve herbiri 4-10 çiçeklidir. Çiçek çanağı 4-8.5 mm uzunlukta ve borumsudur, dişler 4-9 mm uzunlukta ve tüp boyunun 1.5-4 katı daha uzundur. Taç 13-28 mm uzunlukta, eflatunumsu renktedir ve alt dudak koyu eflatun beneklidir; tüp beyazımsı, 10-25 mm uzunlukta ve düzdür, annulus yoktur; üst dudak 2-6 mm uzunluktadır. Meyve sert kabuklu ve 2.2-3.2 x 1.2-1.5 mm boyutlardadır; yüzeyi koyu kahverengi zemin üzerine yükseltili beyaz ağ şeklinde dalgalıdır.



listMaplistPiclist

Gözlemler


Lamium macrodonAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Lamium macrodonPülümür / Tunceli
Aralık 2017 ©Ebru Yüce Babacan vd.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan diğer Lamium türleri: L.album, L.amplexicaule, L.eriocephalum, L.galactophyllum, L.galeobdolon, L.garganicum, L.macrodon, L.maculatum, L.moschatum, L.multifidum, L.orientale, L.purpureum, L.tomentosum, L.tschorochense, L.vreemanii




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Kısım çevirisi: Ölez S., 2024)
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)