Kızılcık Ağacı (Cornusmas) Kızılcıkgiller (Cornaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Yukarı Fırat, Antalya, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 20-1500 m yükseklikler arasında; orman ve çalılıklarda, genellikle tekil olarak gelişim gösterirler.
Türkçe literatürde genellikle Kızılcık Ağacı olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde ergen, eğren, kiren veya sarı çiçekli kızılcık olarak bilinir. Bilimsel olarak Cornusmas L. şeklinde tanımlanır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.
Morfoloji
3-8 m kadar boylanabilen, çalı veya ağaççık formlu bir türdür. Gövde pembemsi-gri renkte ve düzensiz pullar halinde çatlaklıdır. Sürgünler yeşilimsi sarı renkte ve tüylüdür. Yapraklar 3-8 x 3-5 cm boyutlarda ve mızraksı-eliptik formdadır; yaprak uçları sivridir; üst yüzey parlak yeşil renktedir; alt yüzey tüylüdür; damarlar 3-5 çifttir ve yan damarlarda ana damar gibi yaprak ucuna kadar uzanır. Çiçeklenme Şubat-Mart aylarında, yapraklanmadan önce gelişir; çiçekler erdişidir ve 1.0-2.5 cm yuvarlak şemsiye kurullar halinde kümelenmiştir; kurullar 10-25 çiçeklidir ve neredeyse sapsızdır; brakte 6-10 mm uzunlukta ve yumurtamsı-mızraksı formdadır; taç yapraklar 2-3 mm boyutlarda ve soluk sarı renktedir; çanak yapraklar ~ 0.5 mm boyutlardadır. Meyve 12-15 x 0.7 mm boyutlarda ve eliptik veya yumurta biçimindedir; önceleri yeşildir, olgunlaşınca kırmızı renk alır; tek çekirdeklidir.
DÜŞÜK RİSKLİ / LEAST CONCERN Bu tür geniş yayılışlıdır ve nüfusu yüksektir. Yakın gelecekte tükenme riski bulunmamaktadır. Nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerin kırmızı listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından hazırlanmaktadır.
Benzer taxonlarTürkiye´de doğal yayılan diğer Cornus türleri:C.mas, C.sanguinea
Kaynaklar
Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press
Akkemik, Ü. (Ed). 2018. Türkiye’nin Doğal-Egzotik Ağaç ve Çalıları. Orman Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara. 684s.
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)