Anadolu Kestanesi (Castaneasativa) Kayıngiller (Fagaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Murat-Van, Antalya, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Doğal yayılış alanı Güney Avrupa, Kuzey Afrika, Türkiye ve Kafkasya’dır.
Bilimsel olarak Castaneasativa Mill. şeklinde tanımlanır.
sativa etimolojisi
Sativa Latincede kültüre alınmış; tohumla üretilen domestik bitkiyi işaret eder. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Mill. kısaltması bilim insanı Philip Miller (1691-1771) için kullanılmıştır; Miller İskoç kökenli İngiliz botanikçidir; hayatı boyunca Chelsea Physic Garden´da bahçevan olarak çalışmıştır; 1731 yılında The Gardener´s Dictionary adlı eserini yayınlamıştır.
Morfoloji
30 m’ye kadar boylanabilen, geniş ve dağınık tepeli kışın yaprağını döken bir ağaç türüdür. Yapraklar 10-25 cm uzunluğunda, geniş mızraksı ya da dar eliptik şekilli, belirgin damarlı, sivri uçlu, kenarları kılçıksı dişli ve almaşık dizilimli; ayanın üst yüzü parlak koyu yeşil, alt yüzü beyaz,keçemsi tüylü veya hafif tüylüdür. Çiçeklenme haziran ayında; çiçek kurulu başak, erkek çiçekler bir eksen üzerinde, dik; dişi çiçekler ise çoğunlukla erkek çiçek kurullarının dip tarafındadır. Üzeri sık ve batıcı dikenlerle kaplı olan meyve örtüsü içinde genellikle 3 tane nuks meyve bulunur; üstten basık yarım küre şeklindeki meyveler parlak kızıl-kahverengi kabuklu ve nişastalıdır.
DÜŞÜK RİSKLİ / LEAST CONCERN Bu tür geniş yayılışlıdır ve nüfusu yüksektir. Yakın gelecekte tükenme riski bulunmamaktadır. Nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerin kırmızı listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından hazırlanmaktadır.
Benzer taxonlarTürkiye´de doğal yayılan diğer Castanea türleri:C.sativa
Kaynaklar
Cemhan Bucak, Kestane ormanlarının Türkiye'deki Doğal Yayılışı ve Bu Alanları Koruma Önerileri [PDF]
Anayasa Mahkemesi Kararı. (2005, May 20). T.C. Resmî Gazete. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/05/20050518-18.htm
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)