Kokarağaç (Ailanthusaltissima) Kokarağaçgiller (Simaroubaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir.
Türkçe literatürde genellikle Kokarağaç olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde aylantus, cennet ağacı veya osuruk ağacı olarak bilinir. Bilimsel olarak Ailanthusaltissima (Mill.) Swingle şeklinde tanımlanır. Parantez içerisindeki kısaltmalar bu taksonu ilk yayınlayan kişiyi/kişileri, parantez dışındakiler ise ilk yayın ardından bu taksona revizyon yapan kişi/kişileri belirtir. Mill. kısaltması bilim insanı Philip Miller (1691-1771) için kullanılmıştır; Miller İskoç kökenli İngiliz botanikçidir; hayatı boyunca Chelsea Physic Garden´da bahçevan olarak çalışmıştır; 1731 yılında The Gardener´s Dictionary adlı eserini yayınlamıştır. Swingle kısaltması bilim insanı Walter Tennyson Swingle (1871-1952) için kullanılmıştır.
Morfoloji
20 m boylanabilen, Türkiye için egzotik ancak doğallaşmış odunsu bir türdür. Gövde kabuğu şeritli; küçük dallar havlı ve yumuşak dokuludur. Yapraklar tüysü birleşik, 30-60 (-100) cm; yaprakçıklar 13-25 adet, yumurtamsı - mızraksı formda, 7-15 cm uzunlukta, sıklıkla kaba dişli; sap kırmızımsı renktedir. Çiçeklenme Mayıs-Haziran ayları arasında; çiçekler küçük, iki evcikli, yaprak ile dal arası veya terminal talkımlarda; çanak yapraklar 5, katmerli; taç yapraklar 5, kapakçıklı; disk 10 loblu; ercik 10, tabanda diske bağlı, dişi çiçeklerde gelişmemiş veya az gelişmiş; karpel 2-5 adet, serbest veya sadece tabanda hafifçe bitişik; tohum taslağı her bölümde 1 veya 2 adet, eksene 90° veya ekseve göre ters; boyuncuk 2-5 adet, bitişik, erkek çiçeklerde sadece bir iz şeklindedir. Meyve (2-) 3 (-5) samaradan oluşan gruplar halinde; samaralar tek tohumlu, dikdörtgenimsi, ince, spiral olarak burulmuş, 3 x 0.8 cm ve açık kırmızımsı - kahverengi; tohum ortada, üst yüzeyde bir şişlik halindedir.
Benzer taxonlarTürkiye´de doğal yayılan Ailanthus türleri:A.altissima
Kaynaklar
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)