floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Hypericum scabrum
 
Derindere / Pülümür / Tunceli - Haziran 2022 © Serdar Ölez
Hypericum scabrumHypericum scabrumHypericum scabrumHypericum scabrum
Gözlem bildir
Karahasançayı
Hypericaceae / Hypericum / Hypericum scabrum
Karahasançayı (Hypericum scabrum) Kantarongiller (Hypericaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 750-3200 m yükseklikler arasında; kuru taşlık yamaçlar, açık ağaçlıklar veya bozkırlarda gözlenebilir.

Bilimsel olarak Hypericum scabrum L. şeklinde tanımlanır. Hypericum Yunancada `üzeri, üzerinde` anlamına gelen ὑπέρ (hupér) kelimesi ile `çalılık, funda` anlamına gelen ἐρείκη (ereíkē) kelimesinin birleşiminden türetilmiştir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.
Morfoloji

15-45 cm boylanabilen, tabandan dik veya yatık gelişen bir türdür; gövde yüzeyleri tüysüz, az pürüzlü ve çatallaşmamış kırmızı beze uçlu çıkıntılıdır veya nadiren pürüzsüz ve salgısızdır. Gövde yaprakları 7-20 mm uzunlukta, dikdörtgenimsi, dikdörtgenimsi-eliptik, mızraksı veya şeritsi formdadır, bazen kıvrıktır, yuvarlağımsı veya dikensi uçludur, yüzeyler tüysüz veya hafifçe dalgalı kabarcıklı, nadiren dumanlıdır. Çiçek durumu 15+ çiçekli yalancı şemsiye formundadır. Çanak dikdörtgenimsi yapıda, sivrimsi veya yuvarlağımsı uçlu, 1/3-2/3 birarada (dişsiz kısım)dır, düzensiz olarak salgılı, küçük dişli, kirpikli veya bütün kenarlı gibi ve salgısız-kirpiklidir. Taç 5-7 mm´dir. Kapsül 5-8 mm, yumurta biçimli veya yumurtamsı üç köşelidir, gaga yoktur.



Gözlemler
Derindere / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Serdar Ölez
Diğer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Hypericum türleri: H.adenotrichum, H.albiflorum, H.amblysepalum, H.androsaemum, H.apiculatum, H.armenum, H.atomarium, H.aucheri, H.auriculatum, H.aviculariifolium, H.bilgehan-bilgilii, H.bithynicum, H.bourgaei, H.bupleuroides, H.calycinum, H.capitatum, H.cardiophyllum, H.cerastioides, H.confertum, H.crenulatum, H.cuisinii, H.cymbiferum, H.davisii, H.elegans, H.elongatum, H.empetrifolium, H.fissurale, H.formosissimum, H.havvae, H.hedgei, H.helianthemoides, H.heterophyllum, H.hircinum, H.hirsutum, H.huber-morathii, H.ichelense, H.imbricatum, H.karjaginii, H.kotschyanum, H.lanuginosum, H.laxiflorum, H.leprosum, H.linarioides, H.lycium, H.lydium, H.lysimachioides, H.malatyanum, H.marginatum, H.microcalycinum, H.minutum, H.monadenum, H.montanum, H.montbretii, H.neurocalycinum, H.nummularioides, H.olivieri, H.olympicum, H.orientale, H.origanifolium, H.pallens, H.pamphylicum, H.papillare, H.perfoliatum, H.perforatum, H.peshmenii, H.polyphyllum, H.pruinatum, H.pseudolaeve, H.pseudorepens, H.pumilio, H.retusum, H.rumeliacum, H.rupestre, H.russeggeri, H.salsolifolium, H.salsugineum, H.saxifragum, H.scabroides, H.scabrum, H.sechmenii, H.sorgerae, H.spectabile, H.ternatum, H.tetrapterum, H.thasium, H.thymbrifolium, H.thymifolium, H.thymopsis, H.trachyphyllum, H.triquetrifolium, H.uniflorum, H.uniglandulosum, H.vacciniifolium, H.vaccinioides, H.venustum, H.vesiculosum, H.xylosteifolium




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Kısım çevirisi: Ölez S., 2023)
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)