Derindere / Pülümür / Tunceli - Haziran 2022 © Serdar Ölez

Gözlem bildir

Karahasançayı

Hypericaceae / Hypericum / Hypericum scabrum

Karahasançayı (Hypericum scabrum) Kantarongiller (Hypericaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 750-3200 m yükseklikler arasında; kuru taşlık yamaçlar, açık ağaçlıklar veya bozkırlarda gözlenebilir.

Bilimsel olarak Hypericum scabrum L. şeklinde tanımlanır. Hypericum Yunancada `üzeri, üzerinde` anlamına gelen ὑπέρ (hupér) kelimesi ile `çalılık, funda` anlamına gelen ἐρείκη (ereíkē) kelimesinin birleşiminden türetilmiştir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji

15-45 cm boylanabilen, tabandan dik veya yatık gelişen bir türdür; gövde yüzeyleri tüysüz, az pürüzlü ve çatallaşmamış kırmızı beze uçlu çıkıntılıdır veya nadiren pürüzsüz ve salgısızdır. Gövde yaprakları 7-20 mm uzunlukta, dikdörtgenimsi, dikdörtgenimsi-eliptik, mızraksı veya şeritsi formdadır, bazen kıvrıktır, yuvarlağımsı veya dikensi uçludur, yüzeyler tüysüz veya hafifçe dalgalı kabarcıklı, nadiren dumanlıdır. Çiçek durumu 15+ çiçekli yalancı şemsiye formundadır. Çanak dikdörtgenimsi yapıda, sivrimsi veya yuvarlağımsı uçlu, 1/3-2/3 birarada (dişsiz kısım)dır, düzensiz olarak salgılı, küçük dişli, kirpikli veya bütün kenarlı gibi ve salgısız-kirpiklidir. Taç 5-7 mm´dir. Kapsül 5-8 mm, yumurta biçimli veya yumurtamsı üç köşelidir, gaga yoktur.

Gözlemler

Türkiye´de doğal yayılan Hypericum türleri: H.adenotrichum, H.albiflorum, H.amblysepalum, H.androsaemum, H.apiculatum, H.armenum, H.atomarium, H.aucheri, H.auriculatum, H.aviculariifolium, H.bilgehan-bilgilii, H.bithynicum, H.bourgaei, H.bupleuroides, H.calycinum, H.capitatum, H.cardiophyllum, H.cerastioides, H.confertum, H.crenulatum, H.cuisinii, H.cymbiferum, H.davisii, H.elegans, H.elongatum, H.empetrifolium, H.fissurale, H.formosissimum, H.havvae, H.hedgei, H.helianthemoides, H.heterophyllum, H.hircinum, H.hirsutum, H.huber-morathii, H.ichelense, H.imbricatum, H.karjaginii, H.kotschyanum, H.lanuginosum, H.laxiflorum, H.leprosum, H.linarioides, H.lycium, H.lydium, H.lysimachioides, H.malatyanum, H.marginatum, H.microcalycinum, H.minutum, H.monadenum, H.montanum, H.montbretii, H.neurocalycinum, H.nummularioides, H.olivieri, H.olympicum, H.orientale, H.origanifolium, H.pallens, H.pamphylicum, H.papillare, H.perfoliatum, H.perforatum, H.peshmenii, H.polyphyllum, H.pruinatum, H.pseudolaeve, H.pseudorepens, H.pumilio, H.retusum, H.rumeliacum, H.rupestre, H.russeggeri, H.salsolifolium, H.salsugineum, H.saxifragum, H.scabroides, H.scabrum, H.sechmenii, H.sorgerae, H.spectabile, H.ternatum, H.tetrapterum, H.thasium, H.thymbrifolium, H.thymifolium, H.thymopsis, H.trachyphyllum, H.triquetrifolium, H.uniflorum, H.uniglandulosum, H.vacciniifolium, H.vaccinioides, H.venustum, H.vesiculosum, H.xylosteifolium

Kaynaklar

Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Kısım çevirisi: Ölez S., 2023)
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Manifesto: Tamamen amatör bir grup tarafından hazırlanan bu sayfalar mekanlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler.
floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz.
Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile korunmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir.
Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz.
Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.