Genel anlatım [1]
Sık dallı, dioik çalılar. Dallar dik veya sarkık; yapraklar her boğumda karşılıklı, tabandan itibaren birleşerek gövdeyi bir kın gibi saran 2 pul şeklindedir. Çiçekler küçük kurullar halindedir. Kurullar her bğumda 2 tane ve karşılıklıdır. Erkek çiçek kurulları 3-8 çift brahteli, brahteler pulsu ve çapraz karşılıklı dizilişli, karşılıklı brahteler tabanda az ya da çok birleşik, brahtelerin alt çifti genellikle çiçeksiz, diğerleri birer erkek çiçeklidir. Erkek çiçekler, 2 puldan oluşmuş bir çiçek örtüsü ile 4-8 anterli bir stamenden ibarettir; anterler 2 tekalı, her teka tepede toparlak veya az uzun bir delik ile açılır. Dişi çiçekler 3-4 çift brahteli, alt brahteler çiçeksiz, ancak tepedeki brahte çifti 1 veya 2 çiçeklidir; dişi çiçek bir tohum taslağından ibaret, integument tohum taslağının tepesinde içi boş dar bir tüp şeklinde uzamıştır. Meyve, 1 veya 2 çıplak tohum taşıyan, kırmızı renkli, yalancı bir etli meyvedir. Ephedra’lar, karpel ve brahtelerin etlenmesi sonucu üzümsü meyveye benzer oluşum nedeniyle «Deniz üzümleri» olarak adlandırılmıştır (Baytop ve Akgöksel, 1972; Gökmen, 1970; Yaltırık, 1988; Yıldız ve Aktoklu, 2010).
Türkiye’nin 3 doğal deniz üzümü türü bulunur: E. major L., E. distachya L., E. foeminea Desf. Bu türlerin birbirinden ayrılabilmesi için tanı anahtarı oluşturulmuştur:
- Gövde sürünücü; dallar zayıf bükük, tırmanıcı ...Ephedra foeminea
- Gövde dik, dallar sağlam, düz tırmanıcı değil
- Erkek çiçek topluluğu 8-16 çiçekli ...Ephedra distachya
- Erkek çiçek topluluğu 4-8 çiçekli ...Ephedra major
Ayrıca dalların yüzeyinin pürüzlü veya düz oluşu da ayırt edici bir özelliktir. Kuvvetli ve sık papiller E. distachya ve E. foeminea’da mevcuttur. E. major’da yüzey genellikle düzdür ve kuvvetli papiller yoktur.
