Mavişehir / Karşıyaka / İzmir - Şubat 2021 © Serdar Ölez
Gözlem bildir
Mavi papatya
Asteraceae /
Felicia /
Felicia amelloides Mavi papatya (
Felicia amelloides) Türkiye´de doğal kaydı bulunmayan egzotik bir türdür; doğal yayılış bölgesi dışına çıkarılarak Türkiye'ye getirilerek ekilmiş veya dikilmiştir; Türkiye'de doğal ortamda çoğalmaz, ancak insan eliyle yetiştirilebilir.
Felicia amelloides Güney Afrika Cumhuriyeti'ne endemik bir türdür. Türkiye'de doğal gelişimi yoktur, ancak özellikle güney ve batıdaki sahil kentlerinde süs bitkisi ve peyzaj unsuru olarak hem evlerde hem park ve bahçelerde sıkça kullanılır.
F. amelloides doğal ortamında deniz seviyesi ile 1000 m yükseklikler arasında yayılış gösterir. Özellikle kıyı kumullarında veya kumulların kalıcı çalılarla buluştuğu yerlerde veya herhangi bir sığınağın bulunduğu yerlerde bulunur. Ayrıca kumlu düzlüklerde, açıktaki taşlı yamaçlarda, çakıllı yamaçlarda, Masa Dağı Kumtaşı yüzeylerinde ve kaya levhalarında bulunur. İlişkili bitki örtüsü finbostur; finbos, Güney Afrika'nın Kap bölgesine özgü, şiddetli sıcaklığa ve kuraklığa dayanma kapasitesi çok yüksek olan karakteristik bitki örtüsüdür, 8500 ayrı türü barındırmaktadır. Finbos, narin ağaç anlamına gelmektedir ve ismi bölgeye ilk gelen Hollandalılar vermiştir.
F. amelloides, doğal alanlarının çoğunda yıl boyunca bir miktar yağmur ve bir miktar don alır, geniş bir sıcaklık aralığına dayanır. Nemin etkili olduğu kıyı bölgelerinin yanı sıra, iç kesimlerde de sağlıklı gelişim gösterir. İyi bir drenaj ve biraz korunaklı alanı bulunan pek çok yerde, belki de çok yüksek yağışların ve şiddetli donların olduğu yerlerde yetiştirilebilir.
Feliciaların tozlaşması onları nektarları için ziyaret eden arılar, eşekarıları ve kelebekler tarafından gerçekleştirilir. Nadiren çiçeklerin etrafında dolaşan ve genellikle vücutlarında polen taneleri taşıyan minik fidan bitleri tozlaşmada etken olur. Doğal gelişim ortamında bazen papatya merkezinde pusuya yatan bir parlak sarı çiçek örümceği (
Misumena vatia), merkezdeki disk çiçekleriyle mükemmel bir şekilde gizlenir ve nektar almak için çiçeğe yaklaşan böcekleri avlar. Tozlaşma ardından çiçek tablası dışa açılır böylece tohumlar tamamen ortaya çıkar. Papuslar sayesinde hafif bir esinti ile tohumlar tabladan kolayca koparlar ve uçup giderler.
Türkçe literatürde genellikle Mavi papatya olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde mavi felisya olarak bilinir. Bilimsel olarak
Felicia amelloides (L.) Voss şeklinde tanımlanır.
Felicia etimolojisi
Felicia cins adı Fransız bir botanikçi olan Alexandre Henri Gabriel de Cassini (1781–1832) tarafından, 1818 yılında Regensburg'da Alman yetkili olan Felix'e atfen verilmiştir; Felix 1846'da yaşamını yitirmiştir.
amelloides etimolojisi
Amelloides tür adı Güney Afrika Cumhuriyeti'nde papatyaya benzer bir cins olan
Amellus'tan türetilmiştir; türün
Amellus cinsine benzerliğine işaret etmektedir. Parantez içerisindeki kısaltmalar bu taksonu ilk yayınlayan kişiyi/kişileri, parantez dışındakiler ise ilk yayın ardından bu taksona revizyon yapan kişi/kişileri belirtir.
L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.
Voss kısaltması bilim insanı Andreas Voss (1857-1924) için kullanılmıştır.