floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Adonis cyllenea var. paryadrica
 
Sarıgül / Pülümür / Tunceli - Haziran 2022 © Serdar Ölez
Adonis cyllenea var. paryadricaAdonis cyllenea var. paryadricaAdonis cyllenea var. paryadricaAdonis cyllenea var. paryadrica
Gözlem bildir
Horozgülü
Ranunculaceae / Adonis / Adonis cyllenea var. paryadrica
mapmapmap
Horozgülü (Adonis cyllenea var. paryadrica) Düğünçiçeğigiller (Ranunculaceae) ailesinden endemik bir türdür. Türkiye'de Doğu Karadeniz, Yukarı Fırat alt bölgelerinde yayılış göstermektedir.

Bilimsel olarak Adonis cyllenea var. paryadrica Boiss. şeklinde tanımlanır.

Adonis etimolojisi

Adonis cins adı Yunan mitolojisinde Afroditin âşık olduğu ölümlü olan Adonise işaret eder; vahşi bir domuzun saldırısıyla yaralanan Adonisin ölümü ardından kanı ve Aphroditin onu iyileştirmek için kullandığı büyülü nektar toprağa süzülür ve oradan kan renginde çiçekler çıkar; Adonis cins adı bu mitolojik öyküye atıf yapar. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Boiss. kısaltması bilim insanı Pierre Edmond Boissier (1810-1885) için kullanılmıştır; Boissier İsviçreli botanikçi, kâşif ve matematikçidir; Türkiye´den ve birçok başka ülkeden ve bölgeden bitki örnekleri toplamıştır; çok sayıda bitki cinsini ilk defa Boissier tanımlamıştır.

Morfoloji


50-70 cm boylanabien,çok yıllık rizomlu bir türdür. Gövde yarıklı ve ülgerlidir; tabandan dallanmıştır. Dip ve alt yapraklar 5-15 cm saplı; yaprak ayası 10-14 cm uzunlukta, lineer-kılsı çentikli ve tüysüzdür. Üst sap yaprakları da alttakilere benzer, fakat daha küçük ve sapsızdır. Çiçeklenme mayıs-haziran aylarındadır; çiçekler 5-7 cm çapta ve her zaman tekildir; çanak yapraklar 2-2.5 cm, sarımsı, zarsı ve tüysüzdür; taç yapraklar 4-4.5 cm ve sarı renktedir, ucu sivri çıkıntılıdır; ercikler çok sayıdadır; sapçıklar ± 15 mm ve başçık 3-5 mm uzunluktadır, ülgerlidir. Küremsi baş içerisinde çok sayıda tek tohumlu meyve bulunur; meyveler 6-7 × 3-4 mm, tüysüz, az çok havlı ve ağsı dokudadır, gaga (dar uç kısım) 2.5-3 mm ve zembereksidir.

listMaplistPiclist

Gözlemler


Adonis cyllenea var. paryadricaSarıgül / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Serdar Ölez
Adonis cyllenea var. paryadricaPülümür, Sarıgül köyü, Buyer şelalesi civarı, 1500-2050 m / Tunceli
Haziran 2022 ©Mehmet Yavuz PAKSOY
Adonis cyllenea var. paryadricaPülümür / Tunceli
Mayıs 2020 ©Metin Armağan
Benzer taxonlar
Adonis cyllenea eşisimleri/sinonimleri: Adonis paryadrica
Türkiye´de doğal yayılan A. cyllenea taksonları: Adonis cyllenea var. paryadrica
Türkiye´de doğal yayılan Adonis türleri: A.aestivalis, A.aleppica, A.annua, A.cyllenea, A.dentata, A.eriocalycina, A.flammea, A.microcarpa, A.wolgensis




Kaynaklar
  1. Kandemir A, Kaptaner Igcı B, Aytac Z, Fisne A (2019) Contributions to the Systematics of the Genus Adonis L. (Ranunculaceae) in Turkey. Gazi Univ J Sci 32(4):1105?1111. DOI: 10.35378/gujs.488934
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)