Viburnum lantana

Beynam / Ankara - Mayıs 2014 © Ahmet Demirtaş

Gözlem bildir

Tüylü Kartopu

Adoxaceae / Viburnum / Viburnum lantana

Tüylü Kartopu (Viburnum lantana) Mürvergiller (Adoxaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 1000-2000m yüksekliklerde, humusca zengin, drenajı iyi, kalkerli topraklarda, kayalık, taşlı, çakıllı, kurak yamaçlarda yetişir.

Türkçe literatürde genellikle Tüylü Kartopu olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde dağ elması veya germeşe olarak bilinir. Bilimsel olarak Viburnum lantana L. şeklinde tanımlanır. Viburnum Latincede doğrudan Viburnum lantana türüne verilen adlandırmadır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji

2-6 m boylanabilen, kışın yaprak döken, çalı veya küçük ağaççık formlu odunsu bir türdür. Genç sürgünler ve tomurcuklar grimsi renktedir ve yıldızsı tüylüdür. Yapraklar yumurtamsı veya eliptik, 4-10 x 3-7 cm boyutlarda, taban yuvarlatılmış veya yüreksi, kenarlar ince dişli, üst yüzey koyu yeşil ve yoğun havlı, alt yüzey yeşil renkte, grimsi yıldızsı tüylü; damarlar 8-12 çift, dişlerin sivri uçlarında sonlanan; sap kısa, kaba tüylüdür. Çiçeklenme Mayıs-Haziran arasında; çiçek durumu birleşik şemsiyemsi, 7 ana kollu, çok çiçekli; çiçekler neredeyse sapsız; brakte en çok 1 cm, dış kısmı kaba tüylü; çanak loblar üçgenimsi; taç silindirik tüp-çan şeklinde birleşik, uç kısmı birbirinden ayrılmış beş loplu, sarımsı-beyaz; ercik tüysüz, taçtan dışarı taşkın; başçık sarı; ovaryum tüysüzdür. Meyvelenme Ağustos-Eylül arasında; meyve uzun yumurta gibi, 8 mm boyunda, önce kırmızı sonra parlak siyahtır.

listMap

Gözlemler

Memlik / Yenimahalle / Ankara
Haziran 2024 ©Serdar Ölez Viburnum lantana

Derindere / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Serdar Ölez Viburnum lantana

Bardakçı / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Mustafa Gökmen Viburnum lantana

Yıldırımçatak / Kızılcahamam / Ankara
Mayıs 2022 ©Serdar Ölez Viburnum lantana

Türkiye´de doğal yayılan diğer Viburnum türleri: V.lantana, V.opulus, V.orientale, V.tinus
Türkiye'de gözlemlenebilecek bazı diğer Viburnum türleri: V.rhytidophyllum

Kaynaklar

NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Sayfaya atıf metni: Viburnum lantana. florꜳnatolica içinde. Erişim tarihi Haziran 5, 2025, Erişim adresi http://www.floranatolica.com/eukaria/gui/species.php?ID=537
Manifesto: Floranatolica sayfaları amatör bir grup tarafından derlenir hazırlanır; mekânlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler. Floranatolica, bitki gözlemlerini kaydedip organize edebileceğiniz ve diğer gözlemciler ve araştırmacılar ile paylaşabileceğiniz bir platform sağlar. Floranatolica ayrıca gezip gördüğünüz yerlerin parkur, yorum ve gözlemlerini paylaşabileceğiniz bir platformdur. Dileyen herkes Floranatolica'ya gönüllü katkı sağlayabilir. Floranatolica tüm doga yürüyüşçülerini, bitki gözlemcilerini, mantar toplayıcılarını, orman ve park korucularını, ekolojistleri ve doğa tutkunlarını bu amaçla yurttaş bilgin olmaya davet eder; ayrıca tüm bilim insanlarını da gözlemlerini erişilebilir ve sistematik platformlarda paylaşmaya davet eder. Floranatolica biyo-coğrafyamızda tanımlanabilen/keşfedilen tüm verilerin toplumun ortak değeri olduğuna, bu değerin tanınması ve anlaşılması ile onu koruma isteğinin belirgin olarak artacağına inanır. floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz. Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile yayınlanmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir. Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz. Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.

Viburnum etimolojisi

Morfoloji

Gözlemler